اثر قارچ مايكوريز آربسكولار و باكتري سودوموناس فلورسنس بر تنظيم كننده‌هاي اسمزي و رابطه‌هاي آبي دانهال‌هاي پسته رقم ’قزويني‘ در چهار سطح آبياري

به منظور بررسي اثر همزيستي قارچ مايكوريز آربسكولار و باكتري سودوموناس فلورسنس بر تنظيم كننده‌هاي اسمزي و رابطه‌هاي آبي دانهال‌‌هاي پسته رقم ’قزويني‘ در شرايط تنش خشكي، آزمايش گلخانه‌‌اي با چهار سطح تنش خشكي (100% ظرفيت مزرعه به عنوان شاهد و سطح‌هاي 75، 50 و 25% ظرفيت مزرعه) و چهار سطح از كود زيستي (گياهان بدون مايكوريزا و باكتري به عنوان شاهد، تيمار مايكوريز، تيمار باكتري و تيمار تركيبي مايكوريز و باكتري) به صورت فاكتوريل در قالب طرح كامل تصادفي با چهار تكرار اجرا شد. بيشترين آلودگي ريشه (6/49%)، محتواي آب نسبي برگ (8/64%) و پرولين (8/10 ميلي‌گرم بر ليتر) در سطح 25% ظرفيت مزرعه مشاهده شد. كارايي مصرف آب در سطح 50% ظرفيت مزرعه (6/0 ميلي‌گرم بر ميلي‌ليتر) افزايش يافت. تنش خشكي مقدار قندهاي محلول برگ را كاهش داد (3/2245 ميلي‌گرم بر ليتر در سطح 25% ظرفيت مزرعه). هيچ كدام از تيمارها بر پروتيين و تركيب‌هاي فنلي اثر نداشتند. طبق نتيجه‌ها، گياه پسته با افزايش اسيد آمينه پرولين در برابر تنش خشكي مقاومت كرد و تيمار باكتري در سطح 25% ظرفيت مزرعه مقدار پرولين را افزايش داد (4/13 ميلي‌گرم بر ليتر). به علاوه اثر تيمار مايكوريز در مقايسه با شاهد بر محتواي آب نسبي برگ مثبت بود (3/61%). در نتيجه كاربرد همزمان قارچ‌هاي مايكوريز و باكتري سودوموناس فلورسنس براي افزايش مقاومت به خشكي پسته توصيه مي‌شود.

To study the interactive effects of arbuscular mycorrhizal fungus (Glomus mosseae) and Pseudomonas fluorescens (P52 strain) bacteria, on osmotic regulators and water relations of pistachio seedling (Pistacia vera cv. ‘Qazvini’) under drought stress, a greenhouse experiment was conducted using four levels of drought stress (100% Field capacity (FC) as control and 75, 50 and 25% FC) and four levels of biofertilizer (non mycorrhizal and non bacterial plants as control, mycorrhizal treatment, bacterial treatment and a mixed treatment of both) in a completely randomized design as factorial with four replications. The maximum of root colonization (49.6%), leaf relative water content (64.8%) and proline (10.8 mg l-1) was observed in 25% FC. Water use efficiency increased in 50% FC (0.6 mg ml-1). Drought stress reduced the soluble carbohydrates in leaves (2245.3 mg l-1 in 25% FC). None of treatments had effect on proteins and phenolic compounds. According to the results obtained, pistachio plants provide resistance against drought with increase of proline and bacterial treatment increased proline content in 25% FC (13.4 mg l-1). In addition, effect of mycorrhizal treatment on leaf relative water content was positive (61.3%). Thus consolidated application of mycorrhizal fungus and Pseudomonas fluorescens bacteria is recommended for increasing drought resistance of pistachio.