بررسي اثر سويه‌هاي اگروباكتريوم رايزوژنز و اكسين‌ها بر ريشه‌زايي قلمه‌هاي سرخدار (Taxus baccata L.)

سرخدار يكي از گونه‌هاي سخت ريشه‌زا و در خطر نابودي ايران است كه به عنوان يك گونه جنگلي از جنبه دارويي و فضاي سبز اهميت ويژه‌اي دارد. براي بررسي اثر باكتري Agrobacterium rhizogenes و هورمون‌هاي اكسيني روي ريشه‌زايي قلمه‌هاي سرخدار، آزمايشي فاكتوريل بر پايه طرح كامل تصادفي با سه تكرار روي قلمه‌هاي اين گياه انجام شد. فاكتورها شامل سويه‌هايA4 ، LB9402 وC58C2 از باكتري اگروباكتريوم رايزوژنز، هورمونNAA در غلظت‌هاي0، 500 و2500 ميلي‌گرم در ليتر و هورمون IBA در غلظت‌هاي0، 500، 2500 و5000 ميلي‌گرم در ليتر بود. نتيجه‌هاي اين پژوهش نشان داد كه سويه‌هاي A4 و LB9402 و تيمار هورموني NAA و IBAبه طور معني‌داري درصد پينه‌زايي، درصد ريشه‌زايي، تعداد و طول ريشه‌هاي اصلي و فرعي قلمه‌ها را افزايش دادند. بيشترين درصد ريشه‌زايي به مقدار 66/90% از تيمار سويهA4 در حضور هر دو هورمون IBA و NAA به ترتيب با غلظت‌هاي 5000 و 2500 ميلي‌گرم در ليتر به دست آمد. سويهLB9402 نيز در حضور غلظت‌هاي ياد شده دو هورمون IBA و NAA با درصد ريشه‌زايي 5/87% تاثير چشمگيري روي ريشه‌زايي قلمه‌ها داشت.

Yew (Taxus baccata L.) is a difficult-to-root plant and endangered species of Iran. It is important as a forest, medicinal and landscape species. A CRD based factorial experiment with three replications was conducted to evaluate the effects of Agrobacterium rhizogenes and auxins on adventitious root formation in stem cutting of Taxus bacata L. The factors included three Agrobacterium strains, A4, LB9402 and C58C2, NAA (0, 500 and 2500 mg l-1) and IBA (0, 500, 2500 and 5000 mg l-1). Rooting, callusing, root length and number of main and lateral roots were significantly affected by Agrobactrium strains and auxins. The highest rooting percentage (90.66%) was obtained in treatment included A4 strain and IBA (5000 mg l-1) and NAA(2500 mg l-1). Remakable rooting (87.5%) was also found in the combination treatment of LB9402 and IBA and NAA.