تاريخ‌نگاري برون‌گرايانه علم:بازخوانـي تـز هِسـن ـ گروسمـان

External Historiography of Science: A Review on Hessen-Grossmann Thesis

مقاله‌اي كه بوريس هسن در 1931 منتشر كرد، توجه مورخين علم را به عوامل اجتماعي و ايديولوژيك در شكل‌دهي تاريخ علم جلب كرد. اين مقاله نوع جديدي از تاريخ‌نگاري علم را ايجاد نمود كه تاريخ‌نگاري برون‌گرا ناميده مي‌شود. مدتي بعد يك رياضي‌دان ماركسيست ديگر به نام هنريك گروسمان بي‌خبر از مقاله هسن، دو مقاله با ديدگاهي مشابه و مكمل ديدگاه وي ارايه داد. مقاله هسن درباره عوامل اجتماعي و اقتصادي موثر در پژوهش‌هاي علمي نيوتن در كتاب اصول بود، درحالي كه گروسمان تز مشابهي را درباره مكانيك‌گرايي دكارتي پيشنهاد مي‌كرد. با اينكه تز هسن به عنوان افكار ماركسيستي عوامانه به كناري گذاشته شده است، مي‌توان آن دو را با هم تكميل كرد و روايتي دقيق‌تر از كيفيت تاثير عوامل بيروني بر تاريخ علم ارايه داد. در اين مقاله سعي در تهيه چنين تركيبي دارم.

Boris Hessen (1893-1936) presented his paper on the role of social and ideological parameters in history of science in which he asserted that Isaac Newtonʹs most famous work was created to cater to the goals and desires of 17th century industry and economy. Hessen asserted that Newtonʹs work was inspired by his economic status and context, that the Principia was little more than the solution of technical problems of the bourgeoisie. Just in a short while after him another Marxist mathematician who is called Grossmann published two papers on a similar and complement thesis about Cartesian mechanism. Though Hessen’s work is now easily dismissed as "vulgar Marxism", the composition of these two theses can present a better story of how the external parameters influences over history of science.