مقايسه مفهوم غايتمندي در مقدمه و دقيقه سوم تحليل امر زيبا در نقد قوه حكم و نتايج ناشي از آن

A Comparison between Purposiveness in Introduction and Third Moment and its Results

يكي از دغدغه‌هاي بنيادين كانت در نقد قوه حكم، مسيله غايت‌شناسي است. غايت به عنوان امري كه در فلسفه‌هاي قديم به ويژه فلسفه ارسطو و پيروان وي يكي از اركان مهم دستگاه‌هاي فلسفي را تشكيل داده بود، در فلسفه‌هاي جديد و به ويژه توسط دكارت و اسپينوزا از قلمرو تبيين فلسفي عالم كنار گذاشته شد. كانت به عنوان پرچمدار فلسفه جديد در نقد قوه حكم دوباره به مسيله غايت و غايتمندي باز مي‌گردد. او معتقد است كه غايت‌شناسي يكي از اركان اصلي قوه حاكمه تاملي است. مقاله حاضر به اين مسيله مي‌پردازد كه آيا غايت‌شناسي كه از همان ابتدا در مقدمه نقد قوه حكم رنگ و بويي متافيزيكي و منطقي دارد مي‌تواند با غايت و غايتمندي مطرح شده در دقيقه سوم نقد قوه حكم مرتبط باشد؟ در صورت تبيين ارتباط مذكور، نتيجه حاصل از اين ارتباط چيست؟

One of Kant’s basic concern in the critique of judgment is teleology. Purpose as subject of investigation in Aristotle and his followers was completely put aside in the justification of world by the modern philosophers such as Descartes and Spinoza. Kant as the leader of modern philosophy in the Critique of Judgment again comes back to purpose and purposiveness. He believes that teleology is the principle of reflective faculty of judgment. This paper concerns with this problem that whether the concept of teleology, raised with metaphysical tint from the start, has any connection with purpose and purposiveness in the third moment or not? If this connection is proved, what will its results be?