بررسي ارتباط عوامل استرس‌زاي رواني- اجتماعي كار، ساختار سازماني و رضايت شغلي كاركنان بانك

Investigating the relationship between psychosocial work stressors, organizational structure and job satisfaction among bank tellers

مقدمه: مطالعات نشان داده‌اند كه كاركنان بانك‌ها سطح بالايی از استرس را تجربه نموده، استرس به عنوان عامل اصلی كاهش رضايت و تعهد شغلی كاركنان و در نهايت عملكرد كلی سازمان می‌باشد. اين مطالعه با هدف بررسی ارتباط عوامل استرس‌زای روانی- اجتماعی، ساختار سازمانی و رضايت شغلی انجام شد.   روش كار: اين مطالعه توصيفی-تحليلی در يكی از بانك‌های شهر همدان انجام شد. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های روانی-اجتماعی نورديك، ساختار سازمانی و رضايت شغلی استفاده شد. برای تعيين ارتباط بين دو متغير از ضريب همبستگی اسپيرمن استفاده شد. هم‌چنين برای بررسی ارتباط بين متغيرهای كيفی از آزمون كای دو استفاده گرديد.   يافته‌ها: استرس شغلی(57٪) و وضعيت رضايت شغلی(39٪) در جامعه مورد مطالعه در سطح متوسطی قرار داشت و ساختار اكثر شعب تا حدی خشك بود(69٪). از طرفی بين استرس شغلی و ابعاد ساختار سازمانی (تمركز، رسميت) همبستگی مثبت معنی داری وجود داشت. نتايج نشان دادند كه بين ساختار سازمانی و رضايت شغلی نيز همبستگی مثبت معنی داری وجود دارد (05/0=p).   نتيجه‌گيری: با توجه به نقش ساختار سازمانی و عوامل استرس‌زای روانی- اجتماعی كار در رضايت شغلی، می‌توان اظهار داشت كه تغيير ساختار به سمت ساختارهای ارگانيك و توجه بيشتر به عوامل استرس‌زای روانی-اجتماعی در محيط كار می‌تواند در بازدهی و بهره‌وری سازمان نقش مؤثری ايفا نمايد.

Introduction: Studies have shown that bank clerks experience high levels of stress. Stress is known as the main cause of reduction of job satisfaction and staff commitment and overall organization performance. This study aimed to investigate the association between psychosocial stressors, organizational structure, and job satisfaction.   Methods and Materials: This cross-sectional study was performed in 11 branches of a bank in Hamadan. In order to collect data, General Nordic Questionnaire (QPS Nordic 34+), Organizational Structure and Job Satisfaction Questionnaires were used. For determining the relationship between the two variables spearman correlation coefficient was used. Moreover, chi-square test was used to investigate the association between qualitative variables.   Results: Job stress (57%) and job satisfaction (39%) of the subjects were in the average level, and structure of the majority of the branches was somewhat inflexible (69%). What is more, there was a significant positive correlation between job stress and dimensions of organizational structure (centralization, formalization). Results manifested a significant correlation between organizational structure and job satisfaction (P-value= 0.05).   Conclusion: Considering the effect of organizational structure and work-related psychosocial stressors on job satisfaction, it can be stated that organizational restructuring to achieve organic structures and paying more attention to psychosocial stressors in the workplace, can play an effective role in the efficiency and productivity of the organization.