سير تحول انديشه سياسي ايران معاصر با تاكيد بر مسيله مدرنيته

The Evolution of Iran’s Contemporary Political Thought with Emphasis on the Question of Modernity

گفتمان سنتي حاكم بر جامعه ايران متشكل از دو لايه فرهنگي ايراني و اسلامي طي 150 سال اخير با مدرنيته برخورد پيدا كرد و با مولفه‌هايي روبرو شد كه متمايز و متفاوت از خود بود، لذا غير خود را پيدا كرده و به مواجهه با آن برخواست. در پي تقابل‌ها و مواجهه‌ها گفتمان‌هايي شكل گرفت كه متفكران هر كدام به فراخور شناسايي مشكلات در پي پاسخگويي و توليد فكر براي اين مشكلات بوده‌اند. برخي هرگونه مولفه از مدرنيته را طرد، برخي خواهان پذيرش هر گونه مولفه‌اي از مدرنيته، برخي عناصر خوب آن را اخذ و عناصر بد آن‌را طرد كرده و در نهايت عده‌اي نيز با تاكيد بر سنت‌هاي اصيل ديني و فرهنگي ايراني و اسلامي تلاش كردند به تعريف جديدي از تمدن كه برخاسته از سابقه تمدني ايران اسلامي است، دست بزند. براين اساس هر كدام از اين مواجهه‌ها به توليد فكر و انديشه سياسي و سپس تاسيس گفتماني اقدام كرد. اين گفتمان‌ها طي فرايندي هر كدام از دل ديگري بيرون زده و با توليد فكري خود در پي پاسخگويي به مسايل بوده‌اند. نوشته حاضر از منظر گفتماني در پي پاسخ به اين سوال است كه مدرنيته چگونه باعث تحول و شكل گيري انديشه سياسي در ايران معاصر شده است.

”Iran’s traditional discourse, composed of the two Iranian and Islamic cultural strata, encountered with modernity and the principles that were distinct from each other. During the past 150 years, this traditional discourse found modernity “the other”, and began to deal with it. It was as part of this confrontation that discourses evolved and thinkers tried to approach problems based on their discursive perceptions of modernity. Some thinkers abandoned modernity entirely, some invited to adopt it wholeheartedly, some discriminated between good and bad elements of modernity, and others tried to provide a novel definition of Islamic-Iranian civilization based on the genuine civilizational backgrounds in each. Each of these courses formed a tradition in political thought and founded its own discourse. In an evolutionary process, these discourses were born out of one another to perpetuate a tradition in political thought and respond to problems. The present study adopts a discursive approach to answer the question “how did modernity cause the birth and evolution of political thought in contemporary Iran?