تاثير آموزش راهبردهاي فراشناختي در افزايش خلاقيت و بهبود عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان

The Effect of Metacognitive Skills Training on Improving Creativity and Academic Performance of High School Students

پژوهش حاضر با هدف تعيين تاثير آموزش راهبردهاي فراشناختي در افزايش خلاقيت و بهبود عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان در شهر تبريز انجام شد. روش پژوهش نيمه آزمايشي و طرح پژوهش پيش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه كنترل بود. جامعه آماري دانش‌آموزان دختر پايه اول دوره متوسطه بودند كه 30 دانش‌آموز به روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي چند مرحله‌اي انتخاب و به طور تصادفي در دو گروه آزمايش و كنترل جايگزين شدند. راهبردهاي فراشناختي در 8 جلسه گروهي به آزمودني‌هاي گروه آزمايش آموزش داده شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌هاي خلاقيت عابدي و عملكرد تحصيلي در تاج جمع‌آوري و با استفاده از تحليل كوواريانس تحليل شدند. نتايج نشان داد كه آموزش راهبردهاي فراشناختي مي‌تواند مولفه‌هاي خلاقيت را به طور معني‌داري افزايش دهد و خودكارآمدي، برنامه‌ريزي و تاثيرات هيجاني را در عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان به طور معني‌داري بهبود بخشد(P < 0.01) و در فقدان كنترل پيامد و انگيزش تغييري ايجاد نشد. نتايج پژوهش شواهدي را پيشنهاد مي‌كند كه آموزش راهبردهاي فراشناختي روش مناسبي براي افزايش خلاقيت و بهبود عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان مي‌باشد. لذا پيشنهاد مي‌شود به منظور افزايش مولفه‌هاي خلاقيت و بهبود عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان ممكن است مفيد باشد كه سطح راهبردهاي فراشناختي دانش‌آموزان تقويت شود.

The Present study aimed at determining the effect of metacognitive skills training on improving creativity and academic performance of high school students in Tabriz. It was a semi-experimental research with pretest-posttest and control group. 30 students were selected through multiple cluster sampling and randomly assigned in two experimental and control groups. Only the experimental group received explicit instruction on metacognitive strategies. The data were collected by Dortaj’s questionnaire of academic performance and Abedi’s questionnaire of creativity. To analyze the data, the analysis of Cavariance was used. The results indicated that interventions based on meta cognitive skills training can significantly increase the components of creativity and academic performance including self-efficacy, planning and emotional effects but not losing control and motivation (P < 0.01). The Results provide some evidence that metacognitive skill training is appropriate for increasing creativity and recovering students’ academic performance.