بيمه سلامت، مخارج دارويي و تاثير آن بر هزينه‌هاي فاجعه‌بار سلامت

Health Insurance, Medicine Expenses and Catastrophic Health Expenditures

مقدمه: پرداخت‌هاي فاجعه‌بار سلامت از شاخص‌هايي است كه براي قضاوت پيرامون عدالت در نظام تامين مالي سلامت كشورها در نظر گرفته مي‌شود. مطالعه حاضر به بررسي هزينه‌هاي فاجعه بار سلامت و مولفه‌هاي تاثيرگذار بر آن در خانوارهاي شهر زابل مي‌پردازد. روش‌كار: اين مطالعه از نوع توصيفي - تحليلي است كه به صورت مقطعي در سال 93-1392 بر اساس اطلاعات هزينه‌ 393 خانوار در شهر زابل انجام شده است. براي انتخاب خانوارها از نمونه‌گيري خوشه‌اي و چارچوب طبقه‌بندي خانوارها استفاده شد. با استفاده از رويكرد سازمان جهاني بهداشت و پرسشنامه مربوط به آن به تعيين هزينه‌هاي فاجعه‌بار سلامت پرداخته شد و در ادامه نيز براي بررسي عوامل موثر بر احتمال وقوع هزينه‌هاي فاجعه بار سلامت از دو مدل رگرسون لجستيك و پروبيت استفاده گرديد. از نرم‌افزار Stata 12. 0 براي تحليل داده‌ها استفاده شد. يافته‌ها: حدود 6/20 درصد از خانوارهاي مورد مطالعه در شهر زابل در معرض هزينه‌هاي فاجعه بار سلامت قرار داشتند كه بيشترين ميزان از مقدار يادشده مربوط به خانوارهاي پنجك هزينه‌اي دوم بوده است. نتايج مطالعه نشان داد كه در بين متغيرهاي تاثيرگذار بر احتمال وقوع هزينه‌هاي فاجعه بار، سطح تحصيلات سرپرست خانوار و هزينه‌هاي دارو، ارتباط معني‌داري با هزينه‌هاي فاجعه‌بار دارند. بيمه درمان ارتباط معني‌داري با هزينه‌هاي فاجعه بار سلامت نداشت. نتيجه‌گيري: بالا بودن ميزان هزينه‌هاي فاجعه بار سلامت، علي‌رغم برخورداري 88 درصد خانوارها از بيمه درمان‌، مي‌تواند ناشي از ناكارآمدي بيمه‌هاي درماني باشد. سياست‌گذاران بايد با اقداماتي از قبيل گسترش پوشش هزينه‌هاي سلامت بالاخص دارو و ايجاد پيش‌پرداخت هاي اثربخش، زمينه محافظت خانوارها را در مقابل اين هزينه ها فراهم نمايند. كليد واژه‌ها: بيمه سلامت، مخارج دارويي، هزينه‌هاي فاجعه‌بار سلامت

Introduction: Catastrophic health expenditures is an index to evaluate the equity of health financing in different countries. This study investigates the catastrophic health expenditures and it’s determinants among the household residents of Zabol. Methods: This study was conducted in 2013-2014, using World Health Organization catastrophic health expenditure questionnaire. Cluster sampling and household classification.methods were applied. Logistic and Probit regression model was used to investigate the determinants of catastrophic health expenditure. Data were analyzed by Stata.12.0. Results: Approximately 20.6 percent of household faced catastrophic health expenses and most of it belonged to the second 8% quintile. The results show that among variables, education of the head of the household and medical expenditure have significantly affected the probability of catastrophic expenditure. In this study, having health insurance supposedly did not play a significant role as a main factor in the reduction of catastrophic health expenditure. Conclusion: High exposure to catastrophic expenditures among studied households, despite their 88 percent of them to access to basic health insurances, shows itʹs inefficiency in covering medical expenditures of insured households. It is on health policy makers to focus on factors that affecting the incidence of the catastrophic health expenditures and also do effective actions in terms of expanding health expenditures coverage specially medicine expenditures and effective prepayment initiatives to protect households from catastrophic health expenditures. Keywords: Health insurance, Medicine expenditures, Catastrophic health expenditures