تبيين نابرابري‌هاي آموزشي و ارايه مدل توسعه آموزشي به منظور آمايش و نيل به عدالت آموزشي مورد شناسي: مناطق آموزشي استان آذربايجان غربي

Explanation of Educational Inequality and Presenting Educational Development Model Inorder to Monitor and Achieving Educational Equity Case Study: Educational Districts of West Azarbaijan Provin

پژوهش حاضر با هدف تبيين نابرابري‌هاي آموزشي مناطق 24 گانه آموزش‌وپرورش استان آذربايجان غربي با استفاده از تحليل شاخص‌هاي آموزشي انجام گرفته است. تحقيق حاضر توصيفي- تحليلي است و جامعه آماري، مناطق 24 گانه آموزش‌وپرورش استان آذربايجان غربي است. شيوه جمع‌آوري آمار و اطلاعات به صورت اسنادي است. در تجزيه و تحليل داده‌ها از مدل‌هاي تاپسيس، ضريب پراكندگي، تحليل رگرسيون، تحليل مسير و شبكه‌هاي عصبي استفاده شده است. نتايج رتبه‌بندي مناطق با استفاده از تكنيك تاپسيس نشان مي‌دهد كه بين مناطق آموزشي استان نابرابري وجود دارد و از 24 منطقه آموزش‌وپرورش استان آذربايجان غربي منطقه بوكان به عنوان برخوردارترين و منطقه صوماي برادوست به عنوان محروم‌ترين مناطق آموزش‌وپرورش استان آذربايجان غربي هستند. با استفاده از مدل ضريب پراكندگي براي اندازه‌گيري نابرابري معلوم مي‌شود بيشترين ميزان نابرابري با 0.828 در شاخص‌هاي دانش‌آموزي و كمترين ميزان نابرابري با 3/0 در شاخص‌هاي پيشرفت تحصيلي بوده است. براساس نتايج تحليل مسير شاخص‌هاي امكانات دانش‌آموزي داراي بيشترين و شاخص‌هاي امكانات فيزيكي داراي كمترين تاثيرات بر نابرابري مناطق آموزش‌وپرورش استان آذربايجان غربي بوده‌اند. نتايج پيش‌بيني با استفاده از شبكه عصبي نيز نشان مي‌دهد، بيشترين تاثير را بخش شاخص‌هاي اقتصادي و كمترين تاثير را شاخص نيروي انساني در پيشگويي نابرابري مناطق آموزش‌وپرورش استان آذربايجان غربي داشته‌اند.

This study was conducted with the aim of explanaing and modeling educational inequality in 24 educational districts in west Azarbaijan province using educational indicators analysis. The research is of descriptive – analytical type. The statistical society is the 24 educational districts in West Azerbaijan province. Documentary method was used for collecting the required data and information. SPSS software is used for data analysis. TOPSIS models, dispersion coefficient, path analysis and neural networks were used for data analysis. Ranking results of districts by using TOPSIS technique shows that there is an inequality between educational districts of the province and amomg the 24 educational districts of West Azerbaijan province , Boukan and Soomaye Baradoost are the richest and the most deprived Educational districts of west Azerbaijan respectively . The dispersion coefficient used for measuring the inequality, indicates that the highest inequality 0.828 was for the studentʹs indices and the lowest with 0.3 was for the educational progress indices. Based on the results of path analysis, student indices and physical facilities, respectively, have the highest and lowest impact on the inequality of educational districts. Neural network analysis shows that economic indicators and human resources respectively, had the most and the least importance in inequality of educational districts.