بررسي تحليلي و سبك شناسي تشبيه در گلشن راز شيخ محمود شبستري

Analytical survey and stylistics of Simile and Metaphor in Golshan Raz of Shiekh Mahmoud Shabastary

مثنوي گلشن راز شيخ محمود شبستري از متنهاي اصلي عرفاني متاثر از آرا و نظريات محي الدين ابن عربي است. در اين باب كه آيا اين اثر مشهور، يك متن ادبي و هنري به حساب ميايدد يدا ريدر، ارتلاف نظرهاي بسياري وجود دارد. اين پژوهش براي يافتن پاسخي علمي و فندي بده ايدن سد ا ، تشبيه را بعنوان اصليترين شارص از عناصر تخيلي يك متن ادبي در نظر گرفته و سپس با بررسدي تك تك ابيات گلشن راز و استخراج تمامي تشبيهات موجود در آن علاوه بر دستيابي به تحليلهداي آماري، به ويژگيها و رصوصديات سدب ي تشدبيه در گلشدن راز پردارتده اسدت. بندابر اين پدژوهش ، استخراج 727 تشبيه از تمامي 0118 بيت گلشن راز نشان دهنده وجود تشبيه در 72 درصد ابيدات اين اثر است و افزون بر آن تقريبا بخش عمدهاي از انواع تشبيهات كده در متدون تخصصدي ادبيدات قابل مشاهده است، در گلشن راز ديده ميشود. در اين مقاله علاوه بدر تحليل هداي آمداري تشدبيه در گلشن راز، چگونگي نگرش و سليقه هنري رالق اثر، نسبت بده فرآيندد تشدبيه مدورد بررسدي قدرار گرفته است و از اين طريق، بخشي از مشخصات سب ي تشبيه و همچنين كداربرد اندواع تشدبيه در گلشن راز، مشخص ميگردد.

The Golshan Raz Mathnavi of Shiekh Mahmoud Shabastray is one of the fundamental mystical texts influenced by the opinions and ideas of Muhyiddin Ibn Arabic. There is a controversial question whether this text is literay and artistic or not, and many different attitudes are included here. To find out a technical and scientific answer to such a question, the present investigation, first of all, regards simile and metaphor as the basic figures of speech of a literary text. Afterwards, the researcher evaluates the entire lines of Golshan Raz one by one and strives to extract the literary devices of simile and metaphor within the text, and finally the researcher while giving a statistic analysis, clarifies the features and characteristics of aforementioned literary text. According to the research, among 1008 lines of this work, there are 272 similes and metaphors which indicate that 27 percent of this text is based on these figures of speech. Furthermore, most of the similes and metaphors available in distinguished literary texts of the world are also evident in this text. In addition to analyzing the statistical figures, the investigator of existent paper surveys the method and artistic style of the author for the creation of the work and accordingly reveals some aspects of utilizing the simile and metaphor in Golshan Raz.