نگاهي به طبقه‌بندي رژيم‌هاي نرخ ارز در كشورهاي عضو سازمان همكاري اسلامي و توصيه‌هايي براي رژيم ارزي ايران

A Review of Exchange Rate Regimes Categories, Exchange Rate Regimes in OIC Member Countries & Suggestions for Iran’s Exchange Regime

مطالعه حاضر ضمن طبقه‌بندي رژيم‌هاي ارزي تجربه شده در كشورهاي مختلف جهان، ويژگي‌هاي اصلي و منافع و مضار هر يك از اين رژيم‌ها را بررسي كرده و ملاحظات كلي انتخاب هر يك از رژيم‌هاي ارزي را ارايه مي‌كند. مطالعه به اين نكته اشاره مي‌كندكه ويژگي‌هاي خاص كشورها، ترجيحات سياستگذاران، اعتبار موسسات و سياستگذاران و ... بر انتخاب‌رژيم ارزي تاثيرگذارند. بدين ترتيب نه يك رژيم ارزي واحد براي همه كشورها مناسب است و نه براي يك كشور استفاده از يك رژيم ارزي در همه زمان‌ها مي تواند مفيد باشد. بخش بعدي مطالعه مقايسه‌اي تطبيقي از رژيم‌هاي ارزي در كشورهاي عضو سازمان همكاري اسلامي را ارايه مي‌كند و نشان مي‌دهد كه اغلب كشورهاي عضو اين سازمان، پولشان را با نرخ ثابتي به پول كشور ديگر يا سبدي از ارزهاي ديگر ميخكوب كرده‌اند. بخش پاياني مطالعه نيز به بررسي سير تحولات رژيم ارزي ايران و چالش‌هاي پيش روي رژيم ارزي ايران پرداخته و نشان مي‌دهد نرخ بالاي تورم و فشار افزايشي دايمي روي افزايش نرخ ارز اسمي، عدم پايبندي دولت و مقام پولي به قاعده آربيتراژ، نگاه به نرخ ارز به‌عنوان ابزار كنترل تورم و حفظ ثبات اقتصادي و ترس از شناوري مقام پولي از مهم‌ترين چالش‌هاي پيش روي اقتصاد ايران مي‌باشند كه موجب شده‌اند تغييرات شوك‌گونه و اجتناب‌ناپذير نرخ ارز رسمي در مقاطع 10ساله در ايران بروز كند. در پايان نيز نتيجه‌گيري شده كه صيانت از رژيم نرخ ارز شناور مديريت‌شده كه رسماً به‌عنوان رژيم نرخ ارز در ايران اعلام شده، مستلزم پيش‌نيازها و الزاماتي چون هدفگذاري تورم و استقلال بيشتر مقام پولي است و بدون هدفگذاري تورم تك‌رقمي و رعايت الزامات آن ناممكن خواهد بود.

Present study categorizes the experienced exchange rate regimes in various countries of the world, considers their main characteristics, advantages , disadvantages and finally discusses about a total consideration of each exchange regimes selection. This paper mentions those countries special characteristics, policymakers’ preferences, institute, policymaker’s credibility the choice of exchange regimes. Therefore, neither a single exchange regime is appropriate for all countries nor using one-exchange regimes is useful for a country during some years. Next part of paper presents comparative study of exchange regimes in OIC member countries and shows that most member countries, have pegged their money with a stable rate to other country’s money or basket of other exchanges. Following session considers transitions revolution of Iran’s exchange regime, its challenges and discuss about most important Iran’s economic challenges via high rate of inflation, consistent growing pressure on formal exchange rates increase, not regarding government and monetary position to arbitrage rule, considering exchange rate as inflation’s control tool, maintaining economic stability and fear of flotation of monetary position. These factors caused inevitable shocking changes in formal exchange rate in 10 years period in Iran. Finally concluded that protection of managed floating exchange rate that announced as formal exchange rate regime in Iran, needs some requirements , obligations as inflation targeting , more independent of monetary position and without targeting of single-digit inflation , its own requirements will be impossible.