بررسي تعريف مابعدالطبيعه از ديدگاه فارابي (بر اساس كتاب هاي تحصيل السعاده، فلسفه ارسطوطاليس، الحروف و فصول منتزعه)

به رغم آن ‌كه فارابي در برخي از آثار مشهور خود مانند اغراض مابعدالطبيعه، مابعدالطبيعه را بر اساس موجود بما هو موجود تعريف مي‌كند، ولي در چهار كتاب تحصيل السعاده، فلسفه ارسطوطاليس، الحروف و فصول منتزعه، تعريفي متفاوت از مابعدالطبيعه ارايه مي‌كند كه از جمله تمايزات فلسفي او مي‏توان به شمار آورد. از ديدگاه فارابي در اين آثار، مابعدالطبيعه شاخه اي از علوم نظري است كه پژوهش و مطالعه در حوزه آن، متاخر از مطالعه در ساير حوزه‌هاي علوم نظري يعني رياضيات و طبيعيات و علم مدني است. پژوهشگر در حوزه مابعدالطبيعه بايد همه موجودات را از آن جهت كه موجودات الهي، مبدا و سبب وجود آن‏ها هستند، مورد مطالعه و بررسي قرار دهد. هر چند اين تعريف، ناظر به تعاريف ارسطو در كتاب هاي آلفاي بزرگ و اپسيلن است؛ ولي از آن دو متمايز است؛ زيرا بر خلاف تقرير اين دو كتاب، مابعدالطبيعه را شايسته بررسي همه موجودات عالم مي‌داند.

Although Farabi in his famous books like Aghrad Ma baʹd al-tabiʹa, defines metaphysics as the science of being qua being, but in some of his books offers a different definition. Based on these books (Tahsil al-saʹada, Philosophy of Aristotle, Kitab al-Huruf and Fusul Muntazaʹa) metaphysics is a branch of theoretical sciences which the study and research in it is later than the other branches which are mathematics, physics and civil science. According to this farabiʹs view, metaphysician deals not only with the divine beings but also with other beings as God and divine beings are the ground and cause - of their being. Although this definition is similar to the definition of Aristotle in books A and E but is different from them because in this view metaphysicians must consider all the beings not only divine ones.