بررسي كمي نقش برنامه‌ريزي مشاركتي در كاهش فقر روستايي مورد شناسي: شهرستان فيروزكوه، روستاي لزور

Quantitative Study of the Role of Participatory Planning on Rural Poverty Alleviation, Case Study: Firuzkuh, Lazur Village

با وجود تمركزگرايي غالب طرح‌هاي توسعه روستايي ايران، پروژه‌هايي وجود دارند كه كارشناسان سعي كردند بخشي يا تمام آن را با مداخله همه يا اكثر ذينفعان آن پروژه به انجام برسانند، از جمله آن‌ها، پروژه ملي حبله‌رود است. اين پروژه با هدف مشاركت محلي، درصدد بوده است ميزان مداخلات جوامع محلي را در طراحي و اجراي پروژه‌هاي حفظ منابع طبيعي به حداكثر برساند. پروژه مذكور با اهداف اصلي و عمده حفظ منابع طبيعي از طريق كاهش فقر روستايي و كاهش اثرهاي تخريبي اقتصاد ناپايدار ناحيه بر آن منابع، پروژه مناسبي براي اين تحقيق به نظر مي‌رسد. چرا كه تلاش شد در روستاهاي پايلوت، نهادهاي غيردولتي و محلي شكل بگيرد تا روستاييان بر طراحي و اجراي پروژه‌ها، نظارت و مديريت داشته باشند و از طرف ديگر با سپري‌شدن زمان كافي از تاثير پروژه‌ها و نهادهاي مشاركت، تاثير مشاركت روستايي بر شاخص‌هاي فقر قابل سنجش شده است. از اين رو از مجموع روستاهاي پايلوت زير پروژه آبخيزداري اين پروژه، روستاي لزور در شهرستان فيروزكوه به عنوان تنها نمونه موفق (به اذعان كارشناسان) انتخاب شد. نتايج نشان مي‌دهد كه پروژه‌هاي كاهش فقر روستايي بايد در كنار رويكردهاي پولي به رويكردهاي غير پولي توجه نشان دهند. نبايد تمام نواحي كشور را يكسان فرض بگيرند و بايد غير متمركز و راهبردي و در تمام سطوح با رويكرد مشاركتي با دخالت مستقيم اجتماع محلي باشند. براي كاهش نگراني مالي، بر اساس تجربه‌هاي جهاني و مطالعه موردي، مي‌توان با توجه به اولويت‌هاي محلي، برنامه‌ها را به ابعاد خاص يا نواحي ويژه محدود كرد. نتايج تحقيق حاضر نشان مي‌دهد مشاركت روستايي مي‌تواند جنبه‌هاي مادي و معنوي فقر را هدف قرار دهد و به كاهش آن كمك نمايد.

Despite prevailing decentralization of rural development programs in Iran, there are projects that the experts tried to intervene stakeholders to fulfill all or most of the project, including the Hableh-rud National Project. This project has sought to engage local participation and maximize communities’ interventions in planning and implementation of natural resource conservation projects. The main objective of the project is natural resources conservation through rural poverty alleviation and reducing the deleterious effects of unstable economic of the region on resources, thus, this project seems suitable for this research. In pilot villages it was attempted to shape NGOs and local organizations till villagers were be able to monitor and manage designing and implementing of the projects. In the other hand, with the elapse of time and the impact of projects and organizations involved, the effects of rural participatory on the poverty indicators has been measurable. Thus among of pilot villages, Lazur in Firuzkuh was selected as the only successful pilot village (according to experts) in all pilot villages of watershed subproject in Hable-rud basin project. The results showed that rural poverty reduction projects in monetary approach should attend to non-monetary approach, and should not equate all parts of the country, and should be decentralized and strategic, and local community should participate and intervene directly in all levels. Based on international experiences and the case study, for decreasing financial tension, due to local priorities, programs may be limited to a specific dimensions or specific areas. Our results show that rural participation can target material and spiritual aspects of poverty and can help reduce it.