ارزيابي كيفيت زندگي در سكونتگاههاي غيررسمي شهرها مورد شناسي: محله اسلام‌آباد شهر زنجان

Assessment of the Life Quality in Informal Settlementsin of the Cities Case study: Islamabad District of Zanjan City

رشد شهرنشيني و تمايل جمعيت‌هاي انساني به محيط‌هاي شهري، بستر با اهميت شدن مفهوم كيفيت زندگي شهري را بيش از پيش فراهم ساخته است. هدف كلي اين پژوهش ارزيابي كيفيت زندگي در سكونتگاههاي غيررسمي با نمونه موردي محله اسلام آباد شهر زنجان است. روش تحقيق توصيفي – تحليلي و پيمايشي است. شيوه گردآوري اطلاعات به روش ميداني در قالب پرسش‌نامه بوده است كه در آن 145 خانوار به‌صورت سيستماتيك به‌عنوان نمونه انتخاب شده‌اند. به‌منظور ارزيابي كيفيت زندگي از هر دو بُعد عيني و ذهني شامل 4 شاخص اصلي (اجتماعي- فرهنگي- مذهبي، كالبدي، اقتصادي و كالبدي) و 23مولفه استفاده شده است. جهت تجزيه و تحليل داده‌ها از مدل Topsis و AHP استفاده شده تا به ارزيابي شاخص‌هاي كيفيت زندگي در محله اسلام پرداخته شود. نتايج پژوهش حاكي از اختلاف در تمام شاخص‌هاست، اما اين اختلاف در شاخص اقتصادي و كالبدي چشمگير است. نتايج نشان داد كه اولاً، محله اسلام آباد در وضعيت نامطلوبي از نظر شاخص‌‌هاي كيفيت زندگي قرار گرفته و اين اختلاف در شاخص‌‌هاي اقتصادي و كالبدي چشمگير است. ثانياً، رابطه متقابل و معناداري ميان شاخص‌ها در محله وجود دارد. ثالثاً، ديدگاه ذهني شهروندان ساكن در محله اسلام آباد تحت شرايط اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي، كالبدي تغيير مي‌كند.

Growing the urbanization and population tendency to urban environments has provided the situation for becoming important the urban life more than before. The overall objective of this study was to assess quality of life in informal settlements of Islamabad City in Zanjan province. The research method is descriptive – analytical and surveying. Method of gathering data is the field one and in a form of questionnaire , where 145 households were systematically selected as sample. In order to assess the life quality, both the objective and subjective aspects consisting 4 main indicators ( socio - cultural - religious , physical , economic and physical ) and 23 components have been used. Topsis and AHP model were used for the analysis of data in order to assess the quality of life in Islamabad .The research results indicate the difference in all indices but this difference is distinguished in economical and physical indicators. The results showed that firstly, Islamabad is placed at an undesirable condition from life quality indices and this difference is distinguished in economical and physical indices. firstly, there exists a significant and bilateral relationship between the indices in a district. thirdly, the subjective views of the citizens residing in Islamabad will change under the social cultural, economical and physical changes.