بررسي فرايندهاي واژه‏سازي در شعر نو، شعر مدرن و شعر پست‏مدرن: مطالعه موردي نيما، شاملو و براهني

The Study of Word Formation Processes in New, Modern, and Postmodern Poetry: A Case Study of Nima, Shamlu, and Baraheni

پژوهش حاضر به بررسي فرايند‏هاي واژه‏سازي در نمونه‏هايي از اشعار نيما، شاملو و براهني به‏عنوان پيشگامان شعر نو، مدرن و پست‏مدرن مي‏پردازد. واژه‏هاي حاصل از انواع فرايندهاي واژه‏سازي، و نيز واژه‏هايي كه ويژه زبانِ اين شاعران بودند شمارش شدند. يافته‌هاي اين پژوهش نشان داد كه در شعر نيما فرايند تركيب با 57.97%، در شعر شاملو فرايند اشتقاق با 46.92% و در شعر براهني هر دو فرايند با 38.27% پركاربردترين فرايندهاي واژه‏سازي هستند. در شعر نيما 23.71%، در شعر شاملو 36.61% و در شعر براهني 22.5% از مجموع واژه‏ها متعلق به زبانِ شعر آنان است و به اين ترتيب واژه‏سازي در شعر مدرن شاملو بيشتر از شعر نوي نيما و شعر پست‏مدرن براهني است. علاوه‏بر‏اين، تنوع واژگاني در شعر شاملو بيشتر است، از مجموع واژه‏هاي ويژه شعرِ او 20% اسم، 53.07% صفت و 26.92% قيدند، در‏حالي‏كه 76.81% از واژه‏هاي ويژه شعر نيما و 64.19% از واژه‏هاي ويژه شعر براهني، يعني بخش عمده‏اي از مجموع واژه‏ها، صفت‏اند و با توجه به ويژگي‏هاي سبكيِ شعر نو، شعر مدرن و شعر پست مدرن، مي‏توان گفت كه اين تفاوت نتيجه تفاوت نگرش اين سه شاعر است، يعني در حالي كه براي نيما و براهني كنش‏گر كانون توجه است، شاملو به كنش و ويژگي‏هاي آن نيز توجه ويژه دارد.

This article is devoted to the study of word formation processes in Nima, Shamlu, and Baraheni’s poems, as the pioneers of new, modern, and post-modern poetry. All the complex words in their selected poems were counted, including their coined and novel words. The results showed that the most frequently used process in Nima’s poems was compounding (%57.97derivation), while in Shamlu’s poems it was derivation (with %46.92), and in Baraheni’s poems both derivation and compounding were used equally (%38.27). %23.71 of complex words in Nima’s poems, %36.61 in Shamlu’s poems, and %22.50 in Baraheni’s poems are their own special coined and novel words. Therefore, there is more word formation in Shamlu’s modern poetry than Nima’s new poetry and Baraheni’s post-modern one. Moreover, there is more lexical varieties in Shamlu’s poems, and %20 of his own coined and novel words are nouns, %53.07 are adjectives, and %26.92 are adverbs, while %76.81 of Nima’s special words, and %64.19 of Baraheni’s special words are adjectives. Based on the stylistic differences among new, modern, and post-modern poetry, we can say this lexical difference is due to the different attitudes of these three poets; while Nima and Baraheni concentrate more on agents, Shamlu’s focus is both on agents and on action and its properties.