ارزيابي خصوصيات زراعي و عملكرد دانه ژنوتيپ‌هاي مختلف تريتيكاله و گندم ديم با آبياري تكميلي

Assessing Agronomic Traits and Yield of Different Rainfed Triticale and Wheat Genotypes with Supplementary Irrigation

به‌منظور بررسی عملكرد دانه و سایر صفات زراعی تریتیكاله در مقایسه با گندم دیم در شرایط آبیاری تكمیلی این آزمایش در سال زراعی 89-1388 در ایستگاه تحقیقات كشاورزی دیم قاملو واقع در استان كردستان انجام شد. از یك آزمایش كرت­های خردشده بر پایه طرح بلوك­های كامل تصادفی در چهار تكرار استفاده شد. رژیم­های رطوبتی مختلف شامل آبیاری پاییزه هنگام كاشت، آبیاری بهاره در مرحله شیری شدن دانه و دیم، كرت­های اصلی و سه ژنوتیپ تریتیكاله (رقم جوانیلو به اضافه دو لاین امید بخش) و سه ژنوتیپ گندم دیم (رقم آذر 2 به اضافه دو لاین امید بخش) كرت­های فرعی آزمایش را شامل شدند. نتایج نشان داد كه آبیاری در مرحله شیری شدن دانه با تولید 3805 كیلوگرم در هكتار دارای برتری 649 كیلوگرمی نسبت به آبیاری در زمان كاشت بود. رقم جوانیلو با متوسط تولید 4415 كیلوگرم در هكتار افزایش معنی‌داری نسبت به رقم آذر 2 در هر سه رژیم رطوبتی نشان داد. به­طور­كلی تریتیكاله در هر سه رژیم رطوبتی آبیاری در مرحله كاشت، آبیاری در مرحله شیری شدن دانه و دیم به‌ترتیب از برتری 26، 49 و 48 درصدی عملكرد دانه نسبت به گندم برخوردار بود. این افزایش عملكرد ناشی از عملكرد بهتر این محصول در ارتباط با اجزای عملكرد مانند تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه، عملكرد بیولوژیك، ارتفاع گیاه و طول دوره پر شدن دانه بود.

To assess of grain yield and agronomic traits of triticale in comparison with wheat under supplementary irrigation an experiment was carried out during 2009-10 year in Qamloo dryland Research station located in Kurdistan. A split plot with RCBD arrangement in four replications was used. Moisture regimes including irrigation at planting time, irrigation at early grain filling and no irrigation (rainfed conditions) considered as main plots. Six genotypes including three genotypes of triticale (Juanillo and two promised lines) and three genotypes of bread wheat (Azar2 and two promised lines) were included as sub plots. Even though there was not significant difference between irrigation at planting time and rainfed conditions, irrigation at grain filling with grain yield of 3805 Kg/ha averagely produced 17.5 % over than them. However, triticale produced 26 %, 49% and 48 % more grain yield than wheat in irrigation at planting, milking and rainfed conditions, respectively. This superiority was related to better performance of triticale in yield components, biological yield, plant height and grain filling period.