بررسي هاي زمين شناسي مهندسي مسير آزادراه با استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي و GIS (مطالعه موردي: آزادراه قزوين – رشت منطقه رودبار)

Engineering Geology Studies of Freeway Route Using Analytic Hierarchy Process and GIS (Case Study: Qazvin - Rasht Freeway District Roudbar)

راه ها از جمله طرح هاي مهندسي خطي به شمار مي آيند كه از واحدها و شرايط گوناگون زمين شناسي عبور كرده، بنابراين ضرورت دارد كه مطالعات زمين شناسي مهندسي در طول مسير راه انجام گيرد. اين مطالعات از مرحله انتخاب مسير راه تا پايان ساخت و بهره برداري ادامه دارد. در مرحله انتخاب مسير راه با حجم زياد داده ها و گوناگوني شرايط مسير روبه‌رو بوده كه انجام اين كار به صورت دستي، وقت گير و بدون دقت كافي مي شود. در اين نوشتار به بررسي وضعيت زمين شناسي مهندسي مسير آزادراه قزوين- رشت در محدوده شهرستان رودبار پرداخته شده است. در اين راستا پس از شناخت عوامل زمين شناسي مهندسي موثر در انتخاب مسير و ساخت آزادراه، با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي و نرم افزار Expert Choice به اين عوامل با توجه به مناسب بودن آنها براي ساخت آزادراه، وزن دهي شده و در ادامه لايه هاي وزن دار را در نرم افزار GIS همپوشاني كرده و نقشه نهايي تهيه شده است. نقشه نهايي نشان‌دهنده كيفيت شرايط زمين‌شناسي مهندسي مسير راه است، كه در دو حالت سطحي و زير سطحي (تونل) و با خطاي كم، تهيه شده است. از آنجا كه به‌كارگيري اين روش براي انجام بررسي هاي زمين شناسي مهندسي مسير راه روش جديدي است، نياز است كه با بررسي هاي بيشتر و انجام كارهاي مشابه در نقاط ديگر، آن را اصلاح و كامل كرد. از طرف ديگر از اين مدل مي توان براي ديگر بررسي‌هاي زمين شناسي مهندسي با توجه به قابليت انعطاف پذيري بالاي مدل، استفاده كرد.

Roads are of linear engineering projects passing various rock units and geological conditions, so it is necessary to engage the engineering geological studies along the way. The studies continue until the end of the construction and operation. In the route selection process, large volumes of data and different track conditions are facing. To perform this manually is time consuming and not accurate enough. This study examines the status of engineering geology freeway route Qazvin - Rasht in Roudbar discussed in this context, the factors affecting engineering geology route selection and construction of the freeway, using the Analytical Hierarchy Process (AHP) and Expert Choice software to give weight of these factors, according to their suitability for the construction of freeways, and then layers weighted overlay in GIS software and the final map has been prepared. The final map shows the quality of route engineering geological conditions, which is provided for both surface and subsurface (tunnels) with the least error. Since the procedure for engineering geological survey route is a new method, it requires further investigation and to test in other places in order to be much more modified and corrected. On the other hand, this model can be used for other engineering geological investigations due to high flexibility of this model.