مجموعه جزيره سدي در جنوب خاور درياي خزر (شمال بهشهر)

Barrier Island Complex in Southeast of Caspian Sea (North of Behshahr)

آنچه را شبه‌جزيره ميانكاله و خليج گرگان در جنوب خاور درياي خزر مي نامند، در حقيقت يك مجموعه جزيره سدي شامل سه محيط: 1) ساحل درياي باز، 2) جزيره سدي ميانكاله و 3) لاگون گرگان است. زيرمحيط هاي اصلي اين مجموعه را پشته هاي ماسه ساحلي، ماندآب پست شور، مانداب آب شيرين، ماسه‎بادي هاي فعال، نيمه‌فعال و تثبيت شده و زمين هاي پوف كرده تشكيل مي دهند. آثار تغيير سطح درياي خزر و ساخت هاي رسوبي اين مجموعه را انواع موج سان هاي آبي و بادي، ساخت هاي گوناگون جويباري، آثار هجوم آب به ساحل و برگشت شسته شويي، جريان هاي موازي و برگشتي ساحل، ترك هاي گلي و بارهاي ماسه اي موازي و عمود بر ساحل، ردپاي جانوري فراوان در ماسه‌بادي ها و خليج هاي كوچك تشكيل مي دهند. در شكل گيري و رشد جزيره سدي ميانكاله تلفيقي از عوامل بسياري چون حضور فراوان ماسه، توفان هاي شديد، جريان هاي موازي ساحل در محيط آبي ريزكشندي با سلطه امواج و شيب ملايم ساحل نقش تعيين كننده داشته اند. كانال خوزيني كه امكان ارتباط لاگون گرگان با درياي خزر را فراهم مي كرده حاصل تلاش ناموفق انساني، به علت بسته شدن دهانه سمت دريا به وسيله جريان هاي موازي ساحل بوده است. مطالعات تجزيه شيميايي و نمونه هاي حفاري منطقه زاغمرز بيانگر محيط دريايي كم‎ژرفا در گذشته است كه به وسيله رسوبات غير دريايي جايگزين شده است. دخالت هاي انساني در ساحل اين منطقه سبب دگرگوني شديد ريخت شناختي و تبديل اين ساحل ته نشيني به ساحل فرسايشي شده است كه حاصل آن، عقب نشيني تقريبي40 متري ساحل و آشكار شدن كشتي چوبي قديمي پنهان شده در زير پشته هاي ماسه ساحلي با ارتفاع بيش از 6 متر است.

What referred as the Miyankalleh Peninsula and the Gorgan Gulf in the southeast of Caspian Sea is in fact a typical barrier island complex consisting of following major environments: 1) open sea, 2) Miyankalleh Barrier Island, and 3) Gorgan Lagoon. The major sub environments of this barrier complex are beach sand ridges, back barrier salt marsh; fresh water marsh; active, semi active, and stabilized sand dunes; and puffy grounds. The relics of sea- level changing and the major sedimentary structures of this complex are: different kinds of marine and non-marine ripple marks, some kinds of rill marks, swash & backwash, long shore currents & rip currents, mud cracks, parallel and perpendicular beach bars, many traces of faunas on the stoss slope of sand dunes, and small bays. The form and development of the Miyankalleh Barrier Island Complex depend on the presence and combination of several factors such as high sands, high- energy storms, and long shore currents in a micro tidal, high amplitude wave dominated regime in a gentle slope of this beach. The Khozini channel, which was the way of connecting the Gorgan Lagoon to the Caspian Sea was the result of unsuccessful man made channel filled & abandoned quickly by long shore currents of the Caspian Sea. Chemical analysis and core studies of the Zaghmarz region indicate this area was part of the shallow marine Caspian Sea in the past, which subsequently occupied by non-marine sediments. The human interferences caused the intensive geomorphologic changes and converted the depositional bank to the erosional coast in the western part of studied area. This event resulted in retreating of more than 40 meters landwards of this coast and revealed an old wooden ship beneath the six meters beach sand ridges.