توسعه مدل CE-QUAL-W2 براي شبيه‌سازي تركيبات آلي فرار در سامانه رودخانه-مخزن

Modifiying the CE-QUAL-W2 Model to Simulate Volatile Organic Compounds in River-Reservoir Systems

در این تحقیق مدل دو بعدی هیدرودینامیك و انتقال جرم، CE-QUAL-W2، برای شبیه‌سازی تركیبات آلی فرار در پیكره‎های آبی در حال جریان و ساكن توسعه داده شده و در سامانه رودخانه-مخزن كرخه استفاده شد. برای دستیابی به این هدف، زیربرنامه‎ای در كد برنامه‎نویسی اصلی مدل CE-QUAL-W2 گنجانده شد كه فرایند فیزیكی، شیمیایی و بیولوژیكی در سرنوشت ماده آلی فرار را تشریح می‎نماید. به‌منظور ارزیابی درستی عملكرد مدل توسعه داده شده CE-QUAL-W2، معادله پیوستگی جرم ماده آلی فرار در سامانه رودخانه-مخزن كرخه مورد آزمون قرار گرفت و درستی عملكرد زیر برنامه توسعه داده شده در شبیه‎سازی سرنوشت و انتقال این آلودگی تایید شد. در ادامه، پاسخ سامانه رودخانه-مخزن كرخه در اثر ورود ناگهانی آلودگی تركیبات آلی فرار با شاخص MTBE شبیه‎سازی شد و تأثیر نحوه بهره‎برداری (میزان و محل برداشت آب از مخزن) بر فرایندهای هیدرودینامیكی و انتقال جرم در مخزن مورد بررسی قرار گرفت. بررسی نتایج نشان می‎دهد منظور نمودن اثر تبخیر (فراریت) ماده آلی فرار در مدل توسعه یافته CE-QUAL-W2، منجر به كاهش غلظت آلاینده MTBE در منابع آبی مورد مطالعه نسبت به حالت قبل از توسعه مدل شده است. همچنین تأثیر پارامترهای محیطی مانند سرعت باد، دمای آب و دمای هوا مورد آنالیز حساسیت قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل حساسیت‌های صورت گرفته نشان می‎دهد كه افزایش سرعت باد و دمای آب منجر به افزایش شدت تبخیر ماده آلی فرار و كاهش زمان بازپروری مخزن می‌شود و كاهش دمای هوا باعث كاهش نرخ تبخیر ماده آلی فرار و در نتیجه افزایش غلظت آلاینده می‌شود.

In this research, the 2D hydrodynamic and mass transport model, CE-QUAL-W2, is modified to simulate the fate and transport of volatile organic compounds (VOCs) in standing and flowing water bodies. The modifed model is applied to the Karkheh river-reservoir system. For this purpose, a subroutine model is added to the CE-QUAL-W2 source code to simulate the physical, chemical, and biological fate of VOCs in water bodies. In a second step, the VOC mass continuity model is employed to evaluate the performance of the modified CE-QUAL-W2 model. The results confirm the accuracy of the modified CE-QUAL-W2 model. The modified CE-QUAL-W2 model is employed to simulate the Karkheh river-reservoir responses in sudden MTBE spill in Karkheh water body. The effects of reservoir operation (withdraw values and locations) on MTBE fate and transport are investigated. The results show, compared to the old version of the CE-QUAL-W2, the modified version in which VOC evaporation is considered shows a reduction in MTBE concentration in the water body under investigation. Furthermore, the effects of such environmental parameters as wind speed, water temperature, and air temperature on MTBE fate and transport are evaluated. The results show that increasing wind speed and water temperature accelerate the evaporation rate of VOCs and decrease the reservoir cleanup time while reducing air temperature leads to reduced VOC evaporation rates and increased VOC concentration in the water body.