تحليلي بر عملكرد ترويج و آموزش كشاورزي در استان‌هاي كشور با استفاده از مدل موريس

An Analysis on Performance of Agricultural Extension and Education in Provinces of Iran Using Morris Model

ترويج و آموزش كشاورزي شامل فعاليت‌هايي است كه از طريق روش‌هاي آموزشي، به كشاورزان در بهبود روش‌ها و فنون كشاورزي، افزايش كارآيي توليد و درآمد، بهبود سطح زندگي خود و ارتقاي استانداردهاي اجتماعي زندگي روستايي ياري مي‌رساند و مي‌تواند نقشي موثر در توسعه كشاورزي و بهبود وضعيت روستاهاي كشور داشته باشد. در پژوهش حاضر، با استفاده از 26 شاخص در قالب شش گروه و با بهره‌گيري از مدل موريس، عملكرد ترويج و آموزش كشاورزي در استان‌هاي كشور بررسي و تحليل شد. نتايج پژوهش نشان داد كه ضريب توسعه‌يافتگي خدمات ترويج و آموزش كشاورزي در استان‌ها از 58/2 تا 69/39 در نوسان است كه در اين ميان، استان‌هاي مركزي، يزد و كرمانشاه بالاترين و سيستان و بلوچستان، تهران و هرمزگان پايين‌ترين ضريب را داشتند؛ همچنين، وضعيت بيشتر استان‌هاي كشور به لحاظ برخورداري از خدمات ترويج و آموزش كشاورزي مناسب نبود، به-گونه اي كه ضريب برخورداري هيچ استاني در سطح خيلي خوب قرار نداشت، هفت استان در سطح خوب، پانزده استان در سطح متوسط و هشت استان نيز در سطح ضعيف قرار گرفتند.

Agricultural extension and education includes services which assist farm people, through educational procedures, in improving farming methods and techniques, increasing production efficiency and income, enhancing their levels of living and lifting the social and educational standards of rural life and it can also play an effective role in agricultural development and improvement of rural areas. This study analyzed the performance of agricultural extension and education in provinces of Iran, based on 26 indices in six groups using Morris model. The study results showed that Development Index (DI) of agricultural extension and education services varied from 2.58 to 39.69 in different provinces; those provinces of Markazi, Yazd and Kermanshah had the highest and Sistan and Baluchestan, Tehran and Hormozgan had the lowest rate of service-benefiting; most of the provinces had not a favorable situation in terms of agricultural extension and education services so that none of them was placed in ‘very good’ level; seven provinces were in ‘good’, fifteen in ‘middle’ and eight in ‘weak’ levels.