نخستين گزارش جنس Schoettella و سه گزارش جديد از دم‌فنري‌ها (Collembola, Hypogastruridae) براي فون ايران به همراه كليد شناسايي براي استان مازندران

First record of the genus Schoettella and three new records of the family Hypogastruridae (Collembola, Hexapoda) for fauna of Iran with an identification key for Mazandaran province

خانواده Hypogastruridae متعلق به رده پادمان یا دم‌فنری‌ها (Collembola) جزو مهم‌ترین و فراوان‌ترین بندپایان خاك هستند. این جانوران نقش‌های مهمی در فرآیندهای تجزیه و چرخه مواد دارند. با وجود این، فون این موجودات در ایران بسیار ناشناخته است. به منظور مطالعه فون پادمان در سطح استان مازندران، در سال‌های 1391 و 1392 نمونه‌برداری‌هایی از خاك، خاك‌برگ و خزه‌ها انجام شد. دم‌فنری‌ها با استفاده از قیف برلیز جداسازی و در اتیل الكل 75-85 درصد نگهداری شدند. طی این بررسی، تعدادی نمونه متعلق به خانواده Hypogastruridae جمع‌آوری و شناسایی اولیه آنها به كمك كلیدهای موجود در Fjellberg (1998) انجام شد. جنس Schoettella و گونه‌های: S. unungiuculata، Ceratophysella engadinensis و Hypogastrura purpurescens برای نخستین بار از ایران و گونه‌های Ceratophysella stercoraria و Xenylla maritima برای نخستین بار از استان مازندران گزارش می‌شوند. همچنین، كلید شناسایی جنس‌ها و گونه‌های خانواده Hypogastruridae استان مازندران ارایه شده است.

The Hypogastruridae family belonging to the class Collembola (Springtails) are among the most important and abundant soil arthropods. These animals play important roles in decomposition processes and nutrient cycling. However, their fauna have remained too much unknown in Iran. In order to study of Collembola fauna in the Mazandaran province, some sampling from soil, leaf litters and mosses were made from different regions of the province during 2012-2013 years. Then, the springtails of samples were separated using Berlese funnel and preserved in 75-85 % ethyl alcohol. During the investigation, some samples belonging to Hypogastruridae were collected and identified. The genus Schoettella and the three species S. unungiuculata, Hypogastrura purpurescens and Ceratophysella engadinensis are new records for fauna of Iran and the two species Xenylla maritima and C. stercoraria are recorded for the first time from Mazandaran province. In addition, an identification key for local genera and species of the family Hypogastruridae in Mazandaran is presented here.