كارآيي مدل هاي هاير و والين در پيش آگاهي بيماري بادزدگي فيتوفترايي سيب زميني در گرگان

بادزدگي فيتوفترايي ناشي از Phytophthora infestans، مهم ترين بيماري سيب زميني در دنيا است كه مدل هاي زيادي براي پيش آگاهي آن در مناطق مختلف دنيا ساخته شده است. هاير و والين، از مدل هاي مهم و پايه اي هستند كه به ترتيب از متغيرهاي آب و هوايي BFD (روز مساعد بر اساس ميزان دما و بارش روزانه) و SV (ارزش هاي شدت بر اساس رطوبت نسبي و دماي ساعتي) براي پيش بيني وقوع اپيدمي استفاده مي كنند. به منظور بررسي توان پيش بيني اين دو مدل در شرايط منطقه ي گرگان، از داده هاي آب و هوايي ده سال (1382 تا 1391) و روش هاي آماري رگرسيون لجستيك و آناليز تشخيصي استفاده شد. آناليز اين متغيرها طي دو دوره ي زماني (از زمان كاشت و اول فروردين تا ظهور بيماري) نشان داد كه بين متغيرهاي اين دو مدل و احتمال وقوع اپيدمي، رابطه ي معني داري وجود ندارد، اما تغيير آستانه ي مقدار بارش در مدل هاير و رطوبت نسبي در مدل والين توانست ارتباط معني داري با وقوع اپيدمي ايجاد نمايد. در كنار متغيرهاي اين دو مدل، چهار متغير مجموع بارش، تعداد روزهاي باراني، مجموع ساعت هاي آفتابي و مجموع تبخير، رابطه ي بسيار معني داري با وقوع اپيدمي داشتند و توانستند وقوع اپيدمي را با دقت بالايي پيش بيني كنند.