امكان معجزه از ديدگاه قاضي عبدالجبارمعتزلي و فيلسوفان دين معاصر مسيحي

يكي از مباحث فلسفي معاصر درباره معجزه، بحث امكان معجزه است. درباره امكان وقوع معجزه دوگونه سوال مطرح است: اول اين كه آيا معجزه مفهومي خود متناقض است؟ دوم اين كه آيا معجزه با قوانين علمي و فلسفي‌اي مثل اصل عليت، سنخيت علت و معلول و قوانين فيزيكي حاكم بر جهان راست مي‌آيد؟ در سوال اول پاسخ ايجابي به معناي استحاله معجزه است و در سوال دوم پاسخ سلبي وقوع معجزات را مردود مي‌كند. در اين مقاله، ما به سوال نخست خواهيم پرداخت و پس از بيان ديدگاه هاي موافق و مخالف در اين مساله، نشان خواهيم داد كه عدم انسجام مفهوم معجزه، تنها در تعريف خاص «نقض قانون طبيعت» صادق بوده، تعريف قاضي عبدالجبار از معجزه؛ يعني «ناقض عادت» مي‌تواند مشكل عدم انسجام مفهومي معجزه را رفع نمايد.