كليدواژه :
باجگاه , خاقاني , مَآصِير , طيار , نقدِ جوانمردانِ بغداد
چكيده فارسي :
خاقاني، شاعر پرآوازه قرن ششم، در ديوان اشعار خود در قصيده و قطعه اي اصطلاح طيار و باجگاه را در كنار يكديگر به كار برده است. در پژوهش حاضر ضمن تبيين معناي اصطلاحي اين لغات، سير تحول آن تا عصر خاقاني بررسي و اين نتيجه دريافت شده كه طيار علاوه بر معني ترازو، به كشتي هاي سريع السيري گفته مي شد كه در جايگاه هايي به نام ايستگاه طيار نگهداري مي شد. اصطلاح باجگاه نيز با اخذ ماليات به ويژه با ماليات هاي كه از كشتي هاي مختلف در مآصير بغداد- محل هاي ويژه باج هاي دريايي – دريافت مي شد مرتبط است.
افزون بر آن در قطعه مورد نظر، خاقاني با قدم گذاشتن در يكي از باجگاه هاي بغداد به هجو ملاحان پرداخته و آنها را بي كرم دانسته است. با توجه به قراين تاريخي و سال ورود خاقاني به بغداد و ديدن اوضاع و احوال اجتماعي و اقتصاديِ مركزِ خلافت اسلامي گويا به نوعي قصد انتقاد از بغداد و به ويژه جوانمردان آن را داشته است.
چكيده لاتين :
Research on the terms Bajgah and Tayyar fly in lyrics Khaghani
Abstract:
Khaghani, a famous poet of the sixth century, In his poetry, the ode and Piece, The term is applied to a Tayyar and Bajgah together. In the present study, While explaining the term of these words, It will examine the evolution to Khaghani time in addition it is stabled the meaning of these words and The result is given Tayyar also means scale, it is called speed-ship that was kept in a place it siad station. Bajgah term is connected with taxation, Those Special see taxes that would have gotten ships in some places Tigris, that is called Maʹasir.
In addition, Khaghani in his piece has satirizes sailors when he went to see one of them Bajgah. He had said about them whom considered cowardly. According to historical evidence, and since his arrival in Baghdad, he has criticized the situation in Baghdad, In particular chivalrous.
Key words: Khaghani , Bajgah , Tayyar , Maʹasir , Baghdad youth criticism
