رديابي منشا گوگرد كاني هاي سولفيدي و سولفاتي در معادن فلوريت سازند اليكا (شرق استان مازندران): كاربردهايي از ايزوتوپ گوگرد

Sulfur source tracing of sulfide and sulfate minerals in fluorite Mines of the Elika Formation (East of Mazandaran Province): Implications of sulfur isotope

رديابي منشا گوگرد بر پايه ايزوتوپ گوگرد در كاني سازي سولفيدي (گالن و پيريت) و سولفاتي (باريت) كانسارهاي فلوريت سازند اليكا (شرق استان مازندران) موضوع پژوهش حاضر بوده است. مقادير ?34Sبراي گالن از 82/1- تا 49/12+ در هزار، در پيريت از 22/13+ تا 83/25+ در هزار و براي باريت از 69/22+ تا 91/32+ در هزار متغير بوده است. دامنه گسترده ?34S سولفيدها در مقياس ناحيه اي به ناهمگني ايزوتوپي در منبع يا فرآيندهاي تامين كننده گوگرد احيايي براي كاني سازي سولفيدي در منطقه مورد مطالعه تفسير شده است، ليكن هر كانسار از دامنه محدودي از ?34S برخوردار بوده است. در مقايسه با سولفيدها، باريت ها همگني ايزوتوپي در مقادير سنگين تر ?34S را نشان داده است كه منطبق بر تبخيري هاي آب درياي همزمان (ترياس مياني-پاياني؛ سازند پالند) بوده است. براساس داده هاي چينه شناسي و كاني شناسي سنگ هاي ميزبان، تبخيري هاي هم زمان با آب درياي ترياس و سولفات هاي اوليه دياژنتيكي در زمينه سنگ ميزبان (انيدريت، ژيپس، باريت) محتمل ترين منابع گوگرد براي كاني سازي سولفيدي در كانسارهاي شش رودبار و ارا معرفي شدند. در مقايسه، مشاركت ماده آلي يا پيريت هاي اوليه دياژنتيكي در ايجاد مقادير سبك ?34S سولفيدهاي كانسارهاي پاچي ميانا و كمرپشت نقش داشته اند. احياي حرارتي- شيميايي سولفات هاي اوليه دياژنتيكي و تجزيه حرارتي سولفيدهاي اوليه دياژنتيكي و پيوندهاي گوگردي در لامينه هاي واجد مواد آلي مهم ترين فرآيندهاي تامين كننده گوگرد احيايي براي كاني سازي سولفيدي معرفي شده اند.

Sulfur source tracing based on of sulfide (galena and pyrite) and sulfate (barite) mineralization in fluorite deposits of Elika Formation (East of Mazandaran Province) is studied. In present research. ?34S values vary between -1.82 – +12.49 ‰, +13.22 – +25.83 ‰ and +22.69 – +32.91 ‰ for galena, pyrite and barite, respectively. Regionally, although wide range of ?34S in sulfides is interpreted as isotopic heterogeneity of source and/or processes of reduced sulfur supply for sulfide mineralization in the studied area, but each deposit has narrow range of ?34S. Compared to sulfides, barites show isotopic homogeneity in heavier ?34S which are corresponding to evaporates from coexisted sea water (Middle-Upper Triassic; Paland Formation). Based on stratigraphic and mineralogical data of host rocks, co-existing evaporates of Triassic sea water and also diagenetic primary sulfates in matrix of host rocks (anhydrite, gypsum, barite) are introduced as the most probable sources of sulfur for sulfide mineralization in Shesh Rodbar and Era deposits. In contrast, contribution of organic matter and/or diagenetic primary pyrites had main role in generation of light ?34S values in Pachi Miana and Kamarposht deposits. Thermo-chemical reduction of digenetic primary sulfates and thermal decomposition of diagenetic primary sulfides as well as sulfur bonds in organic matter-bearing laminaes in the host rock are introduced as main processes for reduced sulfur supply in sulfide mineralization.