تشخيص و تصويرآفريني آن در دعاهاي امام سجاد عليه السلام

Personification and imaginary in the Prayers of Imam Sajjad (AS)

دعاهاي امام سجاد (ع) از سبك هنري و ادبي ويژه اي برخوردار است، توجه به اين بعد از دعاها كه از آن به ادبيات دعا ياد مي شود، بسيار ضروري است. در اين مقاله سعي داريم تا با روشي تحليلي – توصيفي، تصويرسازي نشات گرفته از عنصر تشخيص را در دعاهاي امام سجاد (ع) با هدف نشان دادن حس انگيزي وحركت و پويايي كه از امتيازات يك اثر ادبي است، مورد تحليل و بررسي قرار دهيم. نتايج حاصل از اين بررسي عبارتند از: گستره تشخيص در دعاهاي صحيفه سجاديه، محدود به انسان وارگي نيست، بلكه علاوه بر انسان از ساير حيوانات نيز براي تشخيص استفاده شده است. تشخيص به عنوان يك صنعت ادبي كه به تكلف بيانجامد در اين دعاها مورد استفاده قرار نگرفته است، بلكه در راستاي همان رابطه وجداني با خالق -كه هدف دعاست- شكل مي گيرد و همين امر باعث مي شود تا مخاطب نوعي از حس انگيزي و پويايي را در دعاهاي امام سجاد عليه السلام بيابد و ارتباط بهتري با خداوند برقرار كند. دايره تشخيص در دعاهاي مورد بررسي به يك جمله كوتاه محدود نمي شود بلكه در برخي موارد بخش اعظمي از يك دعا به تشخيص يك مفهوم يا پديده تعلق مي-گيرد. بخش اعظمي از عناصري كه در دعا تشخص مي يابند فراتر از دنياي مادي است و در ذيل مفاهيم انتزاعي مفاهيمي چون حمد ورمضان و... نيز وجود دارد كه مي توان گفت بيشتر مورد توجه ادبيات ديني مخصوصا ادبيات دعاست.

The prayers of Imam Sajjad (AS) have a special artistic style that contribute to a great body of our religious literature. Therefore, it is essential to pay due attention to this aspect of the prayers also known as the prayer literature. In this paper, we try to analyze the imagery created through personification in the prayers of Imam Sajjad (AS) with the aim of portraying emotion, movement and dynamism. Findings from the review suggest that emotion and dynamism proceeded from personification hasn’t been limited to human but also is used to from other animals. Personification not used in these prayers as a rheotic but it has been employed in agreement with the moral relationship with the Creator which is the very purpose of the prayers and this makes the audience find a kind of dynamic prayers and better relationship with God. In addition to brief personification, extended personification has also been used in the prayers. The elements that are personified in the prayers are beyond the mundane world and exist in the form of abstract concepts such as praise and Ramadan etc. which could be argued that they have received more attention in the religious literature and the prayer literature, in particular.