مينرال‌شيمي و تعيين خاستگاه تورمالين‌هاي توده گرانيت-گنايس شمال‌شرق معدن ژان، استان لرستان

Mineral chemistry and genesis determination of tourmalines from the granite-gneiss pluton in the northeast of Jan mine (Lorestan province(

رخنمون توده گرانیت-گنایس میلونیتی بخشی از پهنه زمین‌ساختی سنندج-سیرجان است كه در شمال‌شرق معدن سنگ ساختمانی ژان واقع شده است. بلورهای تورمالین این توده به رنگ كاملاً سیاه و به صورت لكه‌ای، لخته‌ای یا اجتماعی از دانه‌های ریز مشاهده می‌شود. بررسی تجزیه‌های ریزكاو الكترونی نشان می‌دهد تورمالین‌های بررسی شده دارای تركیب شورل-‌دراویت با تمایل بیشتر به سمت شورل هستند و از نظر خاستگاه به محیط‌های گرانیتی متعلق بوده و با خاستگاه ماگمایی متأثر از شرایط گرماب شكل گرفته‌اند. بررسی نحوه توزیع عناصر در ساختار تورمالین نشان می‌دهد، تركیب شیمیایی میزبان عامل اصلی تأمین و توزیع كننده عناصر در ساختار تورمالین طی روند تفریق و همچنین، فرآیند گسترش گسلش و بالا آمدن توده گرانیتوئیدی است. تعدادی از مكانیسم‌های جانشینی غالب در ساختار تورمالین‌های مورد بررسی مطابق با بردارهای جایگزینی شامل: □X Al (Na R2+)-1، 2 1 xNa-1 zAl-1+xCa1 YR (OH)-1,، (Fe2+ Fe3+) (Mg Al)-1 است

The outcrop of mylonitic granite-gneiss in the northwest of Azna city and the northeast of the Jan building stone mine is a part of Sanandaj-Sirjan zone. The tourmalines from these rocks are black and patchy or fine association. Based on EPMA data the tourmalines studied are shorl-dravite in composition with more tendency towards shorl. They belong to granitic environment and precipitated during hydrothermal condition. The chemical composition of the host granite is a major factor in distribution of elements in the studied tourmaline structural framework during the process of differentiation, as well as, faulting and uplifting of granitoid body. Some of the dominant substitution mechanisms in the structure of the investigated tourmalines are as follow: □X Al (Na R2+)-1, 21 xNa-1 zAl-1+xCa1 YR (OH)-1, Fe2+ Fe3+) (Mg Al)-1.