بنياد امامت و سلطنت خاندان ابوسعيدي مسقط و عمان و چالش هاي حكومت هاي ايران در حوزه خليج فارس و درياي عمان)قرون (19-18)ميلادي

.(The Spiritual Foundation of Abu Saeedi Dynasty of Muscat and Oman and challenges of the Governments of Iran in the Persian Gulf and Sea of Oman (19-18 Centuries A.D

در بيستم محرم سال 1282 هجري/ 00 ژانويه 1852 ميلادي جنبش ضد استعماري مردم عمان به استيلاي يكصدوپنجاه استعمار پرتغال پايان داد و سلسله نوبنياد آل يعاربه در سايه قدرت دريايي و ضعف مفرط دولت هاي مركزي، حمله و تجاوز به سواحل و جزاير و بنادر ايران را تشديد كردند. بدين ترتيب، تقابل - دو كشور بر تعامل و پيوند پيشين سايه انداخت. در سال 1800 ميلادي احمد بن سعيد ابو سعيدي) 1858 1848 م(، با لقب الامام احمد بن سعيد، به رهبري مردم برگزيده شد. اين امامت و رهبري آغاز سلطنت پادشاهان ابو سعيدي است كه در قرون 14 و 15 ميلادي عنصري تاثيرگذار در تحولات سياسي، اقتصادي و نظامي خليج فارس محسوب شدند. تقابل امامان سلسله يعاربي و سلاطين ابوسعيدي مسقط و عمان با حكومتهاي ايران و اجاره برخي از جزاير و بنادر ايران به وسيله آنان، بخش مهمي از تاريخ حوزه خليج فارس و درياي عمان است. بررسي چگونگي به قدرت رسيدن سلاطين ال ابوسعيد در عمانات، تهاجم و استيلاي آنان بر خطوط دريايي شمالي خليج فارس و سياست دستگاه حاكمه ايران در برخورد با آنان، هدف اصلي اين پژوهش است. در فرجام، نگارنده بر اين باور است كه اين امر، توانمندي و تمركز سياسي و اداري و ميزان نقش آفريني ايران را در كرانه هاي آبي جنوبي، در خلال قرون 14 تا 15 ميلادي به چالش سختي كشانيد.

In 20 Muharram of the year 1060 AH / 22 January 1650, the movement against colonial domination ended one hundred and fifty years of Portuguese rule in Oman and the new founded dynasty of Al Yaʹarebeh in the shadow of the sea power and the weakness of the central governments, have intensified attacks and assaults to the coasts and islands and ports of Iran. Thus, confrontations between the two countries overshadowed the interactions and previous links. In 1744 A.D, Ahmed bin Saeed Abu Saeedi (1783- 1693 AD) with the title of Imam Ahmed bin Saeed was chosen to lead people. This Imamate and Leadership was the beginning of reign of Abu Saeediʹs kings that in the 18th and 19th centuries was a vital element in the political, economic and military situation of the Persian Gulf. The confrontation of Imams of Yaʹareby dynasty and sultans of Muscat and Oman with the Iranian government and leasing of some of the islands and ports by them are important part of the history of the Persian Gulf and Oman Sea. Examining how the sultans of Al Abu Saeed in the Oman region empowered, their invasions and the domination to the northern shipping lines of the Persian Gulf and the policy of Iranian ruling government in dealing with them is the main objective of this research. In the end the author of the present article hold the belief that the process, power, political and administration centralization and the amount of the Iranian role led it to a difficult challenge in the southern coast during 18-19th centuries A.D.