تاثير تغيير كاربري اراضي بر برخي از اجزاي كربن توده خاك و خاكدانه در منطقه صفاشهر استان فارس

Effect of land use change on some carbon components in bulk soil and aggregates in Safashahr area, Fars province

به منظور بررسي تاثير تغيير كاربري اراضي بر برخي از اجزاي كربن خاك در منطقه صفاشهر استان فا رس، چهار كاربري (مرتع، كشاورزي، باغ جديد و باغ قديم ) انتخاب شدند . نمون هبرداري مركب به گونه كاملا تصادفي و از هر 20 سانتي متر) انجام شد. ماده آلي ذره اي و كربوهيدرات هم در توده خاك و هم در - 0 و 50 - كاربري از دو عمق ( 20 خاكدانه ها و ماده آلي بخش هم اندازه ذرات سيلت و رس و ذخيره كربن در توده خاك اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه ماده آلي ذره اي، كربوهيدرات و ذخيره كربن در كاربري باغ قديمي نسبت به ساير كاربري ها، به طور معني دار افزايش يافته بودند . همچنين نتايج نشان داد كه ماده آلي ذره اي در كاربري هاي باغ قديم ي، كشاورزي و باغ جديد 120 و 113 درصد افزايش يافته است. اجزاي ماده آلي بيش تر ، نسبت به كاربري مرتع در خاك سطحي به ترتيب 333 در خاكدانه هاي ماكرو انباشته شده بودند و با توجه به اين كه اين خاكدانه ها نسبت به تغيير و دگرگوني در خاك حساس ترند، انتظار مي رود عواملي كه پايداري يا تخريب اين خاكدانه ها را كنترل مي كنند، بتوانند ذخاير كربن آلي خاك را نيز كنترل نمايند.

This study was conducted to investigate the impact of land use change on some carbon components in Safashahr area, Fars province. Four land uses (destroyed rangeland, agricultural land, new and old apple orchard) were selected. Sampling was done randomly from two depths (0-20 and 20-50 cm) of each land use. Particulate organic matter (POM) and extractable carbohydrate by hot water were measured in both bulk soil and aggregate particles and mineralassociated organic matter and carbon pool were measured in bulk soil. Results showed that particulate organic matter, carbohydrate and carbon pool in old apple orchard increased significantly. Results also showed that the particulate organic matter in old apple orchard, agricultural land and new apple orchard increased 333, 120 and 113%, respectively. As components of organic matter have been accumulated in the macro-aggregates and these aggregates have high sensitivity to soil degradation, it is expected that the factors which control the stability or degradation of these aggregates may control organic carbon pool of soils as well.