تاثير اسيدهاي آلي بر جذب و تثبيت آهن در خاك هاي آهكي و اسيدي

Effect of organic acids on sorption and immobilization of Fe in acidic and calcareous soils

اسيدهاي آلي مترشحه از گياه قابليت انحلال عناصر غذايي كم محلول را افزايش مي دهند. به منظور بررسي تاثير اسيدهاي آلي (سيتريك، ماليك و اگزاليك) بر جذب و تثبيت آهن، 4 نمونه خاك اسيدي از استان گيلان و 4 نمونه خاك آهكي از استان آذربايجان غربي تهيه شد و همدماهاي جذب و واجذب در دو سيستم كلي به شرح زير تعيين گرديد: سيستم ( 1): خاك- آب- فلز و سيستم ( 2): خاك- آب- فلز- اسيد آلي (يا سيستم شبيه سازي شده گياه). جهت برآورد پارامترهاي جذب، داده هاي جذب به دو مدل لنگموير و فروندليچ برازش داده شدند. نتايج بررسي و در (R2 > 0/ مدل هاي مختلف همدماي جذب نشان داد كه در خاك هاي آهكي هر دو مدل لنگموير و فروندليچ ( 94 خصوصيات جذب آهن را توصيف (R2 > 0/ بهتر از مدل لنگموير ( 67 (R2 > 0/ خاك هاي اسيدي مدل فروندليچ ( 98 نمودند. آزمون مقايسه جفتي داده ها نشان داد كه حضور اسيدهاي آلي تاثير معني داري بر جذب آهن داشته، كه در اين در خاك هاي آهكي شد. حضور (b) ميان اسيد سيتريك نسبت به شاهد سبب كاهش 71 درصدي حداكثر جذب آهن اسيدهاي آلي در خاك اسيدي و آهكي منجر به كاهش تثبيت آهن شد كه ترتيب تاثير اسيدها در تثبيت آهن در خاك آهكي به ترتيب: اسيد سيتريك > اسيد اگزاليك > اسيد ماليك > شاهد و در خاك هاي اسيدي اين ترتيب: اسيد سيتريك > اسيد اگزاليك > اسيد ماليك > شاهد بود. به طوركلي اسيدهاي آلي با كمپلكس كردن آهن باعث كاهش جذب سطحي و افزايش تحرك آن شده و از اين طريق مي توانند قابليت دسترسي آن را براي گياه بهبود بخشند.

Organic acids exuded by plant roots increase solubility of soil micronutrient complexes. This study was carried out to evaluate adsorption isotherms of 4 acidic and 4 calcareous soils at presence of organic acids (citric, malic and oxalic acids). Iron sorption and desorption isotherms are defined in two systems including; 1; soil-water-metal, 2; soil-water-organic acid-metal. Data fitted to different adsorption/desorption isotherm models including Langmuir (Cs=kbCe/ 1+kCe) and Frundlich (Cs=kCe 1/n) and appropriate model was developed for quantitative behavior of iron adsorption/desorption. The results showed that in acidic soils, Fe adsorption data fitted well with Frundlich (R2 > 0.98, P < 0.001) and in calcareous soils, data were fitted with both equation (R2 > 0.94, P < 0.001). Paired comparisons test showed that presence of organic acids had a significant effect on iron adsorption, in which the citric acid significantly decreased in 71 percent of maximum absorption in soils. In both acidic and calcareous soils presence of organic acids caused reduction in unmoved iron. Organic acids effectiveness sequence in unmoved iron in acidic and calcareous soils was citric acid > oxalic acid > malic acid > control, respectively. It can be concluded that complexing organic acids with Fe decrease its adsorption and promote its availability for plant.