مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - وضعيت رفتارهاي پيشگيري كننده ديابت نوع 2 در افراد در معرض خطر: كاربرد مدل اعتقاد بهداشتي

چكيده فارسي :

مقدمه: بیماری دیابت شایع‌ترین بیماری ناشی از اختلالات متابولیسمی و شایع‌ترین بیماری آندوكرین است. توسعه رفتارهای مثبت بهداشتی جهت پیشگیری در افراد در معرض خطر اهمیت فوق العاده‌ای دارد. هدف از مطالعه حاضر تعیین وضعیت رفتارهای پیشگیری كننده دیابت نوع 2 در افراد در معرض خطر شهر اردكان بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی بود.روش‌ها: این مطالعه مقطعی در میان 111 ﻧﻔـﺮ‫ﻣﺮد و زن ﺑﺎﻻی 30 ﺳﺎل و در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ دﻳﺎﺑﺖ ﻧﻮع 2 ﺷﻬﺮ اردكان ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻏﺮﺑﺎﻟﮕﺮی، ﺗﻮﺳﻂ چهار ﻣﺮﻛـﺰ ‫ﺑﻬﺪاشتی و درﻣﺎنی شناسایی و به روش تصادفی انتخاب شدند، انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد 68 سوالی مبتنی بر سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی شامل: 6 سوال دموگرافیك، 11 سوال آگاهی (محدوده نمره 11-0)، 8 گویه حساسیت درك شده (محدوده نمره 32-8)، 4 گویه شدت درك شده (محدوده نمره 16-4)، 7 گویه منافع درك شده (محدوده نمره 28-7)، 11 گویه موانع درك شده (محدوده نمره 44-11)، 12 گویه خودكارآمدی (محدوده نمره 48-12)، 3 سوال راهنما برای عمل (محدوده نمره 3-0) و 6 سوال رفتارهای پیشگیری كننده (محدوده نمره 18-0) بود كه به روش خودگزارش‌دهی تكمیل گردیدند. دادهﻫﺎ ﺑـﺎ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم‌اﻓﺰار آﻣﺎری ‪ SPSSویرایش 18 و آزمون‌های آماری تی تست مستقل، آنالیز واریانس یك طرفه، ضریب همبستگی پیرسون و آنالیز رگرسیون خطی در سطح معناداری 05/0 ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮفتند.یافته‌ها: میانگین سن شركت كنندگان در این مطالعه 54/4±77/38 سال، 1/44 درصد ﻣﺮد و 9/55 درصد زن، 7/93 درصد متاهل، 3/6 درصد مجرد و تنها 9/18 درصد دارای تحصیلات دانشگاهی بودند. میانگین نمره آگاهی 21/2±25/6، حساسیت 59/2±27/25، شدت 95/1±31/12، منافع 82/2±57/23، موانع 78/4±38/23، خودكارآمدی 11/6±03/38، راهنما برای عمل 08/4±16/2 و رفتارهای پیشگیری كننده 85/0±86/8 بود. افراد متأهل نسبت به مجردها از منافع درك شده (008/0P=) و خودكارآمدی (038/0P=) بالاتری برخوردار بودند. در قسمت رفتارهای پیشگیری كننده بیشترین و كم‌ترین نمره كسب شده به ترتیب مربوط به رفتار پیروی از رژیم غذایی سالم (41/1±26/2) و اندازه گیری ماهانه فشار خون (5/0±48/0) بود. همبستگی معكوس و معناداری میان درك موانع و میزان خود كارآمدی (001/0P<، **349/0-r=)، راهنما برای عمل (001/0p<، **412/0-r=) و رفتارهای پیشگیری كننده (001/0p<، **372/0-r=) وجود داشت. همچنین آزمون رگرسیون نشان داد منافع درك شده، موانع درك شده و خودكارآمدی هركدام به ترتیب 22، 25 و 21 درصد از واریانس رفتار را پیشگویی كردند.ﻧﺘﻴﺠﻪ‌ﮔﻴﺮی: میانگین نمره كسب شده از سازه‌های مختلف مدل نشان داد كه شركت كنندگان از نظر آگاهی و اعتقادات در خصوص رفتارهای پیشگیری كننده در سطح متوسطی قرار داشتند كه در نتیجه آن انجام رفتارهای پیشگیری كننده نیز در حد متوسطی قرار داشت. به نظر می‌رسد با تاكید بر آموزش مبتنی بر سازه‌های مدل بتوان میزان انجام رفتارهای پیشگیری كننده را ارتقاء داد. Normal 0 false false false /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal" mso-tstyle-rowband-size:0 mso-tstyle-colband-size:0 mso-style-noshow:yes mso-style-parent:"" mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt mso-para-margin:0cm mso-para-margin-bottom:.0001pt mso-pagination:widow-orphan font-size:10.0pt font-family:"Times New Roman" mso-ansi-language:#0400 mso-fareast-language:#0400 mso-bidi-language:#0400}