Exergy شاخصي جديد در سنجش عملكرد تحقيقاتي: مروري بر متون

Thermodynamic Indicator Of Exergy In Measuring Of Research Performance: A Review Article

زمینه و هدف: استفاده از شاخص­های ترمودینامیكی در مطالعات علم­سنجی با هدف بررسی عملكرد تحقیقاتی، چند سالی است كه در مراكز خارج از كشور و در بین صاحب نظران این حرفه مطرح شده ­است. یكی از این شاخص‌ها اكسرژی است. بنابراین، هدف از این مطالعه معرفی و مروری بر تاریخچه، تعاریف، كاربرد و اهمیت شاخص مورد نظر می‌باشد. روش بررسی: در این مطالعه به كمك منابع كتابخانه­ای و جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی و بررسی انواع مقالات، منابع مرتبط با شاخص‌های ترمودینامیكی شناسایی گردید. در طی این بررسی تعداد سی مقاله انگلیسی بازیابی شد كه 24 مورد آن به زبان انگلیسی و مرتبط با موضوع مطالعه بودند. در میان منابع فارسی مقاله­ای یافت نشد كه ارتباط موضوعی دقیق با مفهوم مورد نظر داشته باشد، لیكن تنها در دو مقاله به زبان فارسی امكان استفاده از برخی قسمتها مشاهده كه به آنها ارجاع داده شد. در مجموع 26 مقاله بازیابی و مورد استفاده قرار گرفت. یافته‌ها: بررسی متون نشان داد كه اكسرژی، شاخصی ترمودینامیكی است كه نشاندهنده حداكثر كار مفیدی می­باشد كه یك سیستم بمنظور ایجاد تعادل انجام می­دهد. این شاخص در ارزیابی كتاب شناختی و استنادات در هر مقاله معادل با سرعت یا كیفیت و هم چنین در ارزیابی عملكرد تحقیقاتی در رتبه­بندی موسسات تحقیقاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نتیجه‌گیری: با توجه به نقش اكسرژی در ارزیابی عملكرد تحقیقاتی افراد و سازمان­ها و برتری آن نسبت به شاخص H ، به دلیل در نظر گرفتن تمامی مقالات و تمامی استنادات، این شاخص می­تواند نمود جدیدی از رتبه­بندی­ها را ارائه دهد.

Background and Aim: Thermodynamic indicators are considered in scientometrics studies to survey research performance as the Exergy that is most important ones. Therefore, this article is aimed to introduce, review, definition, application and importance of Exergy. Materials and Methods: This study is a review article that determined by using related literatures with thermodynamic indicators of scientometrics by library research, and simple and advanced searches of English papers on valid websites. 30 English papers were retrieved and 24 articles related to this study were selected but among Persian literatures, no related papers were found. Results: Exergy is a thermodynamic measure which reperesenting a maximum useful work that a system can perform in order to create balance. This indicator is applicable in bibliometrics and as an indicator of research performance for ranking of research institutions. Conclusion: According to the role of exergy in assessing the research performance of individuals and organizations, and its advantage over H-index, due to consideration of all the articles and all the citations, this indicator can offer new reperesentation of rankings.