پتروژنز سنگ‌هاي آتشفشاني شمال غرب بم

Petrogenesis of NW of Bam Volcanic Rocks

در شمال و شمال‌غرب شهرستان بم، فعاليت‌هاي آتشفشاني گسترده‌اي در زمان ايوسن رخ داده و سنگ‌هاي آتشفشاني بازيك و اسيدي به‌همراه نهشته‌هاي آذرآواري تشكيل شده‌اند. نهشته‌هاي ايوسن، به‌وسيله مجموعه دايك‌هاي مختلف قطع شده‌اند. سنگ‌هاي آتشفشاني ماهيت ساب آلكالن و كالك آلكالن تا شوشونيتي و دايك‌ها ماهيت آلكالن پتاسيك دارند. در نمودار‌هاي عنكبوتي، نمونه‌ها، الگوي غني‌شدگي از عناصر LILE و تهي‌شدگي از عناصر HFSE را نشان مي‌دهند كه با الگوهاي مربوط به سنگ‌هاي محيط‌هاي فرورانشي و پوسته فوقاني هماهنگ است. هم‌چنين، نمونه‌هاي بررسي شده الگوي غني‌شدگي از عناصر LREE نسبت به HREE و نسبت‌هاي متغيري از (La/Yb)N را نشان مي‌دهند. سنگ‌هاي آندزيتي و آندزيت بازالتي، از تحول ماگماي ناشي از ذوب؛ منشا گوشته اسپينل لرزوليتي متاسوماتيسم شده در شرايط فرورانش ايجاد شده‌اند كه بعداً فرايند MASH را تحمل كرده‌اند. داسيت‌هاي منطقه، از ذوب‌بخشي منشا مافيك آمفيبوليتي در پوسته زيرين ايجاد شده‌اند. در حالي كه، سنگ‌هاي ريوليتي از ذوب‌بخشي منشا متاگرايوك در پوسته نشات گرفته‌اند. دايك‌هاي اوليوين بازالتي و بازالتي از ذوب‌بخشي كم‌تر از ? درصدي منشا گارنت اسپينل لرزوليتي متاسوماتيسم شده به‌وسيله فرايندهاي فرورانش ايجاد شده‌اند. ماگماتيسم ايوسن، در منطقه بم، در اثر فرورانش پوسته اقيانوسي نيوتتيس به زير ايران مركزي، در محيطي آتشفشاني قوس قاره‌اي، ايجاد شده است.

In the north and northwestern parts of Bam, extensive volcanism has occurred during Eocene time mainly composed of basic and felsic volcanic rocks associated volcanoclasitc, which are cut by different dykes. The volcanic rocks have sub alkaline and calc-alkaline to shoshonitic nature, while dykes are alkaline and potassic. In the spider diagrams, all samples show enrichment in the LILEs and depletion in the HFSs elements that coincide with the subduction related and upper crust rocks features. The studied rocks are enrichments in the LREE and show various (La/Yb)N. Andesy-basalts and andesites formed from evolution of primary magmas by MASH processes and primary magma originated from partial melting of a metasomatised spinal-lherzolitic source. Dacitic magma generated from partial melting of amphibolitic mafic lower crust while rhyolites were formed from partial melting of metagreywacke source in the crust. The dykes generated from less than 5% partial melting of metasomatized garnet- spinel-bearing lherzolitic mantle source. Eocene volcanism in Bam area ccurred during subduction of Neo-Tethys oceanic crust beneath the central Iran in a continental volcanic arc tectonic setting.