تاثير گاز ازن روي شپشه برنج، Sitophilus oryzae (Col.: Curculionidae)، و شپشه دندانه‌دار، Oryzaephilus surinamensis (Col.: Silvanidae)، در انبارهاي خرما، گندم و برنج

Effects of ozone on Sitophilus oryzae (Col.: Curculionidae) and Oryzaephilus surinamensis (Col.: Silvanidae) in date, wheat and rice storehouses

به دليل اهميت اقتصادي آفات انباري و مقاوم‌شدن آفات نسبت به فسفين و متيل‌برومايد، جايگزين‌كردن تركيبات مناسب ديگر در امر كنترل ضروري مي‌باشد. بدين منظور اثر كشندگي گاز ازن در كنترل دو گونه آفات مهم انباري، شپشه برنج، Sitophilus oryzae L.، و شپشه دندانه‌دار، Oryzaephilus surinamensis (L.)، مورد بررسي قرار گرفت. حشرات كامل به‌طور جداگانه در انبارهاي حاوي سه نوع مواد غذايي (خرما، گندم و برنج) و در اعماق 30، 40، 45 و 100 سانتي‌متري تحت تاثير گاز ازن قرار گرفتند و تلفات بعد از 24 ساعت شمارش شد. نتايج نشان داد گاز ازن در توده خرما تلفات كمتري را روي حشرات مورد آزمايش نسبت به گندم و برنج ايجاد كرد. تلفات به‌وجود‌آمده توسط گاز ازن در عمق‌هاي مختلف، مرگ‌ومير متفاوتي ايجاد كرد اما ميزان مرگ‌ومير ايجاد‌شده براي هر دو آفت در عمق 100 سانتي‌متري محصولات غذايي معني‌دار بود. مقدار مجذور امگا (2?) مربوط به عمق محصول (05/0) بيشتر از مقدار 2? نوع محصول (004/0) بود، بنابراين در ايجاد تلفات توسط ازن در حشرات مورد آزمايش نقش عمق محصول بيشتر از نقش نوع محصول بوده است. آزمون‌هاي كشندگي نسبي نيز مويد اين مطلب بود كه در عمق 100 سانتي‌متري مقدار LC50ازن براي S. oryzae و O. surinamensis در خرما بيشتر از گندم و برنج است.

The economical loss from stored product pests and their resistance to phosphine and methyl bromide, necessitate replacing these chemicals with other compounds. The toxicity of ozone was evaluated on two important stored product insects, Sitophilus oryzae L. and Oryzaephilus surinamensis (L.). The insects were exposed to ozone in separate date, wheat and rice storehouses at the depths of 30, 40, 45 and 100 cm. The mortality was determined after 24 h of exposure. The results demonstrated a lower mortality caused by ozone in date compared to wheat and rice on S. oryzae and O. surinamensis. Treatments with ozone under different depths led to different levels of mortalities, but at 100 cm, mortality for both species were significant. Calculated omega square (?2) values showed that this criterion (?2) for the depth of the foodstuff (0.05) is more than the corresponding value (0.004). Therefore, depth of the foodstuff was more effective than the type of foodstuff on the pests’ mortalities. The relative median potency tests revealed higher LC50 values of ozone for S. oryzae and O. surinamensis in date comparing to the LC50values for wheat and rice at a depth of 100 cm.