ارزيابي سريع و پاسخ به رفتارهاي پرخطر كودكان خياباني شهر تهران در سال 1392: يك مقاله روش‌شناختي

A Methodological Paper: Rapid Assessment and Response to High Risk Behaviors of Street Children in Tehran

مقدمه و اهداف: كودكانی كه در خيابان كار و زندگی می‌كنند؛ يكی از گروه‌های آسيب‌پذير در مقابل عفونت اچ‌آی‌وی و سخت دسترس هستند. در اين مقاله روش‌شناختی، مراحل انجام يك ارزيابی سريع و پاسخ با هدف ارزيابی رفتارهای پرخطر كودكان خيابانی شهر تهران شرح داده شده است. روش كار: اين مطالعه با استفاده از مرور منابع، روش‌های كيفی (بحث گروهی متمركز، مصاحبه عميق) و كمی (مصاحبه ساختاريافته) برای گردآوری داده‌ها از مطلعين كليدی، سازمان‌های غيردولتی و دولتی، و كودكان خيابانی استفاده شد. نمونه‌گيری هدفمند برای ورود مطلعين كليدی و كودكان خيابانی، و از نمونه‌گيری پاتوق‌ها برای دسترسی و ورود كودكان خيابانی به مطالعه استفاده شد. نتايج: اين مطالعه در 8 مرحله برای شناسايی و تعريف جمعيت هدف (تشكيل تيم ذی‌نفعان، مشورت اوليه، تهيه نيم‌رخ منطقه)، تعيين محل و پاتوق‌های تجمع آن‌ها برای دسترسی و ارايه سرويس به آن‌ها و يا استفاده از آن به عنوان چارچوب نمونه‌گيری برای طراحی پيمايش رفتارهای سلامتی (ارزيابی زمينه، ارزيابی جمعيت/محيط، ارزيابی مشكل سلامت)، ارزيابی رفتارهای سلامتی (ارزيابی رفتارهای سلامت و خطر) و سپس تحليل داده‌ها (ارزيابی مداخله‌های  فعلی) و تدوين مداخله‌های مناسب برای كاهش رفتارهای پرخطر (تهيه برنامه عملياتی) اجرا و بر اساس نتايج آن چهار برنامه مداخله برای كاهش و كنترل HIV در كودكان خيابانی تدوين شد. نتيجه‏گيری: اين روش با انعطاف‌پذيری بالا و لحاظ كردن ملاحظه‌های  اخلاقی و فرهنگی، می‌تواند به عنوان يك روش با قابليت اجرای بالا برای ارزيابی وضعيت اپيدمی HIV و رفتارهای پر خطر مرتبط با آن در گروه‌های سخت دسترس مورد استفاده قرار گيرد.

  Background & Objectives : Children who work or live on the street are one of key populations at risk for HIV and hard to reach for study or providing services. Here, as a methodological paper, we present the methods and steps of a rapid assessment and response (RARE) project conducted among street children in Tehran.   Methods : We applied a mixture of qualitative (literature review, focus group discussion, in-depth interview) and quantitative (structure interview) methods to collect data from key informants in non-governmental and governmental agencies as well as street children. We applied targeted sampling to recruit key informants and time location sampling to recruit street children.  Results: The study was conducted in eight steps to recognize the involved stakeholders, define target population (street children) and to guide on how to approach them (steps 1 to 2: Initial Consultation, Study Area Profile), to map the venues and gathering spots and ethnographic findings crucial for further recruitment into surveys (steps 3 to 5: Contextual Assessment, Population and Setting Assessment, Health Issues Assessment), assess the risk behaviors (step 6: Assessment Behavior Risk and Health), evaluate the response (step 7: Intervention Assessment), and develop an operational plan for improving the services (step 8: Developing an Action Plan).   Conclusion: RARE is a participatory mix research method with sufficient flexibility to study complex health problems such as stigmatized HIV risk behaviors among high risk and hard to reach populations and also to assess the health sector response.