بررسي مقايسهاي نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهديدهاي كتابخانههاي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان

A Comparative Study of the Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats of Isfahan University of Medical Sciences Libraries

مقدمه: برنامه‌ريزي و مديريت راهبردي از مهم‌ترين اركان سيستم‌هاي مديريتي است. مدل نقاط قوت، ضعف، تهديدها و فرصت‌ها :SWOT) Strength, Weakness, Opportunity, Treat) به بررسي نقاط قوت، ضعف، تهديدها و فرصت‌هاي موجود در يك سازمان مي‌پردازد. هدف اين مطالعه مقايسه و تحليل وضعيت دروني و بيروني كتابخانه‌هاي دانشگاه علوم‌پزشكي اصفهان با استفاده از اين مدل بوده است. روش بررسي: مطالعه حاضر در شهريور 1393 خورشيدي و به روش توصيفي-پيمايشي انجام شده است. ابزار مورد استفاده پرسشنامه‌اي محقق‌ساخته كه روايي آن توسط صاحب‌نظران تاييد، و پايايي آن با آزمون Cronbachʹs alpha به ميزان 94/0 اندازه‌گيري شد. جامعه‌ي پژوهش مديران و كتابداران كتابخانه‌هاي دانشگاه علوم‌پزشكي اصفهان به تعداد 38 نفر است كه به علت امكان دسترسي به تمامي اعضاي جامعه، از نمونه گيري صرف­نظر، و به صورت سرشماري انجام شده است. براي تجزيه و تحليل داده‌ها از نرم‌افزار Microsoft excel 2013 و آمار توصيفي استفاده شده است. يافته‌ها: از مجموع 50 مولفه‌ در 8 بعد عوامل دروني، 9 نقطه قوت و 10 نقطه ضعف مشاهده، و 31 عامل باقي‌مانده در وضعيت متوسط قرار داشتند. اما در بخش عوامل بيروني از 25 عامل مورد بررسي در 4 بعد، كتابخانه‌ها بدون اينكه با فرصتي مواجه باشند، 16 عامل آن‌ها را تهديد مي‌كند، و 9 عامل ديگر نيز وضعيت متوسطي را دارا هستند. كتابخانه‌هاي دانشگاه علوم‌پزشكي اصفهان در بخش عوامل دروني ميانگين 35/3، و در بخش عوامل بيروني ميانگين 07/3 (از 5 نمره) را دارا هستند. تمامي كتابخانه‌ها نيز به جز كتابخانه مركزي در وضعيت بينابيني قرار دارند. كتابخانه‌هاي دانشكده «مديريت و اطلاع‌رساني پزشكي» و «پرستاري و مامايي» و «پزشكي»، در رتبه‌هاي اول تا سوم هستند. نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه عوامل دروني و بيروني كتابخانه­هاي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در وضعيت متوسطي قرار دارند. با توجه به غلبه­ي نقاط ضعف و تهديدها بر نقاط قوت و فرصت­ها، در صورت كم‌كاري و كم‌توجهي مسيولين ممكن است كه اين كتابخانه‌ها به وضعيت نامطلوبي دچار شوند. آگاهي مديران و كتابداران مورد بررسي از مشكلات و مسايل شناسايي­شده و تلاش آن­ها براي تقويت نقاط قوت، رفع نقاط ضعف، استفاده از فرصت‌ها و غلبه بر تهديدها، مي‌تواند گام مهمي در راستاي ارتقاي خدمات كتابخانه­هاي مورد بررسي به اعضاي هيآت علمي، پزشكان، پژوهشگران، دانشجويان باشد. واژه هاي كليدي:فرصتها؛ كتابخانه هاي دانشگاهي، مديريت راهبردي

Abstract Introduction: Planning and strategic management are important parts of management systems. SWOT (Strength, Weakness, Opportunity, Treat) model evaluate the strengths, weaknesses, threats and opportunities in an organization. The purpose of this study was to assess the comparative analysis of internal and external status of Isfahan Medical University libraries by using this model. Methods: Present study was conducted in September 2014. The method of this research is Descriptive-survey. The validity of Made questionnaire tool was verified by experts, and reliability using Cronbachʹs alpha was calculated in the rate of 94/0. 38 managers and librarians of Isfahan University of Medical Sciences libraries are study population. Due to availability of all community members, sampling was dropped, and the census method was conducted. Descriptive statistics and Microsoft excel 2013 software were used for data analyzing. Results: In libraries of Isfahan University of Medical Sciences 50 elements of 8 internal dimension was studied, 9 strength points and 10 weakness points was recognized and 31 remaining factors were in the middle. In the study of 4 external dimension 25 factors examined, these libraries having no opportunities while 16 factors threaten them, and 9 other factors were in the middle. Conclusion: The results showed that the status of internal and external factors in Isfahan University Libraries is average. Due to superiority of the weaknesses and threats on the strengths and opportunities, in the case of Inattention and inaction of administrators, these libraries may be adversely affected. Managers and librarians’ awareness of the identified problems, and their efforts to promote the strengths, overcome the weaknesses, win of the opportunities and dominate the threats, could be an important step in the promotion of library services for faculty members, physicians, researchers and students. Keywords: Strategic Management; Opportunites; Academic libraries.