آگاهي مادران از محتواي برنامه واكسيناسيون كشوري كودكان در شهر رشت

Mothers’ Knowledge of Children Civil Vaccination Program Content and its Related Factors in Rasht- Iran

چكيده مقدمه: ايمن‌سازي عليه بيماري‌هاي عفوني شايع در كودكان مهم‌ترين اقدام پيشگيري از مرگ زودهنگام كودكان كم سن بوده و در سطح جهاني بسيار موثر و مقرون به صرفه شناخته شده‌است. آگاهي خانواده‌ها از برنامه واكسيناسيون كودكانشان، مي‌تواند در تدوين برنامه‌هاي خدمات بهداشتي و گسترش اين گونه خدمات بسيار موثر باشد. هدف: تعيين ميزان آگاهي مادران درباره واكسيناسيون كودكان منطبق با برنامه واكسيناسيون كشوري در شهر رشت مواد و روش‌ها: اين مطالعه مقطعي از مهر 1392 تا خرداد 1393 بر 392 مادر كه براي واكسيناسيون يا دريافت مراقبت‌هاي دوران شيرخوارگي كودكانشان به مراكز بهداشتي درماني شهر رشت مراجعه كرده بودند به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چند مرحله‌اي گرد‌آوري داده‌ها توسط محقق و با مصاحبه برپايه پرسشنامه صورت گرفت. پرسشنامه دربرگيرنده پرسش‌هايي در گستره‌هاي ويژگي‌هاي پدر و مادر و خانواده، منبع كسب آگاهي مادر در مورد واكسيناسيون و سوالات مربوط به آگاهي مادر از واكسيناسيون بود. پس از ورود اطلاعات به نرم‌افزار آماري SPSS 18 براي تحليل اطلاعات از آمار توصيفي و نيز آزمون‌هاي آماري كاي‌دو و فيشر، استفاده شد. نتايج: از 392 مادر مصاحبه شده، بيشترين درصد (1/41%) بين 25 تا 29 سال داشتند. بيشتر اين مادران براي واكسيناسيون اولين فرزند خود مراجعه كرده بودند (2/62%). بيشتر مادران مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي مدرك تحصيلي ديپلم(2/48%) داشته و خانه‌دار (0/87%) بودند. در مطالعه‌ي ما بيشترين درصد مادران ميزان آگاهي متوسط (8/75%) و سپس ضعيف (6/15%) و تنها 7/8% سطح آگاهي خوب داشتند. ارتباط آماري معني‌دار بين وضعيت آگاهي آنها با ميزان تحصيلات مادران (032/0P=) و وضعيت اشتغال مادران (008/0P=)، ميزان تحصيلات همسر مادران (014/0P=)، منابع كسب اطلاعات توسط مادران (021/0P=) ديده شد. نتيجه‌گيري: آگاهي مادران نسبت به محتواي برنامه واكسيناسيون و شرايط انجام آن در اين مطالعه در بيشتر موارد متوسط بود. با توجه به اين ميزان آگاهي و با توجه به اينكه منبع دريافت اطلاعات بيشتر مراكز بهداشتي بود به نظر ميرسد در كنار بهينه‌سازي بستر‌هاي بهداشتي و آموزشي براي بالا بردن اطلاعات والدين در مورد محتواي برنامه واكسيناسيون، برقراري آموزش مستمر در حيطه‌ي واكسيناسيون براي كاركنان مراكز بهداشتي سودمند و بايسته بوده و در كنار ساير روش‌ها به افزايش مناسب سطح آگاهي مادران مي‌انجامد.

Abstract Introduction: Immunization against common infectious diseases is of great value in preventing early death in low aged children and is very effective and cost benefit worldwide. Health care officials and parents’ awareness of children vaccination program can be very effective in directing health service planning. Objective: To evaluate the level of knowledge of mothers about vaccination as directed by civil vaccination program in Rasht. Materials and Methods: This is a cross sectional- analytical study performed on mothers referred to health centers of Rasht from October, 2013 to June, 2014. Tool of research was questionnaire including parents and family demographic data, source of knowledge about vaccination and questions about knowledge of mothers. Sampling method was cluster based and 392 mothers were interviewed in health centers of Rasht. After data entry in SPSS version 18 software, descriptive statistics and T-test and ANOVA test were used for analysis Results: Most mothers were between 25-29 years old (41.1%), and most of them vaccinated their children for the first time (62.2%). Most of them had diploma degree (48.2%), and were housewife (87%). We found that most of them had moderate knowledge and 15.6% had little knowledge and only 8.7% had good knowledge about vaccination. There was a significant relationship between knowledge of mothers and their education (P=0.032), their jobs (P=0.008), educational level of their husbands (P=0.014) and source of information (P=0.021). Conclusion: Knowledge of mothers about vaccination in this study was moderate in most cases. Therefore, consulting programs on vaccination for mothers is suggested in our country. In doing so, optimizing health and educational grounds, besides training and promoting parents’ level of knowledge are recommended.