بررسي تاثير متغيرهاي اجتماعي، اقتصادي در روند اجراي طرح هاي مرتعداري در سامانه هاي مرتعي (مطالعه موردي: سامانه هاي مرتعي كجور و سه هزار )

Studing the Effects of Socioeconomic Variables in Implementing Range Projects in Rangeland Systems (Case Study: Kojour Sahazar Rangelands)

در شرايط سخت و دشوار بهره برداري از مراتع توسط برخي مرتعداران باتوجه به روش هاي غالباً سنتي يكي از مناسب ترين راه هاي افزايش بهره برداري از مراتع بوده، به نحوي كه به منابع پايه (آب وخاك) آسيبي وارد نيايد از اصول علمي بهره برداري از مرتع توسط دامداران مرتعدار مي باشد. در حال حاضر اقداماتي براي جلوگيري از تخريب مراتع و حفظ منابع طبيعي كشور صورت مي گيرد كه از آن جمله مي توان به اجراي طرح هاي مرتعداري اشاره كرد. در اين تحقيق هدف بررسي روند اجراي طرح هاي مرتعداري تعدادي از مراتع غرب استان مازندران (كجور نوشهر و سه هزار تنكابن) به منظور شناسايي چالش ها و عوامل بازدارنده احتمالي بوده است و پي بردن به اين كه افراد بهره بردار (دامداران مرتعدار) چگونه در مورد موضوع طرح مرتعداري مي انديشند و تاثيرگذاري عوامل اقتصادي و اجتماعي بر بهره برداري از مراتع تحت پوشش طرح توسط آن ها چگونه است ضرورتي انكارناپذير در اتخاذ تصميمات مديريتي مراتع (منابع طبيعي) مي باشد. گردآوري اطلاعات به دو صورت كتابخانه اي و ميداني و تكميل پرسشنامه صورت پذيرفته و در انتها داده هاي خام توسط نرم افزار17.SPSS با استفاده از آزمون هاي آماري اسپيرمن رگرسيون مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد كه بين متغيرهاي مشكلات اقتصادي، مشكلات اجتماعي و ميزان اجراي صحيح طرح هاي مرتعداري همبستگي و رابطه وجود دارد. ازطرفي با توجه به جدول ضرايب رگرسيوني مشخص گرديد كه متغير مشكلات اجتماعي بيشتر از متغير اقتصادي بر ميزان اجراي صحيح طرح هاي مرتعداري تاثير گذاشته و بدين شكل بر روند اجراي طرح هاي مرتعداري موثر مي باشد.

Under difficult and hard situations in exploiting the meadows by some of pasture engineers which is mostly based on the traditional procedures, one of the most suitable ways in increasing meadow exploitation is to follow the scientific logging through stockmen in meadows in such a way that there won’t be any damage to the basic sources like water and soil. Recently there have been taken some measures to prevent meadows from being damaged and furthermore, retaining the country natural sources such as performing pasture managing designs. The objective of this paper has been to consider performing procedures in pastures planning in western MAZANDARAN (KOJOUR in NOSHAHR & SEHEZAR in TONEKABON) to identify the preventing possible challenges and factors, moreover; finding out whether the pasture users think of how to use them. Besides it must be considered how the economical and social factors could affect meadow exploitation, in fact it’s an irrefutable necessity in pasture management decision making. Collecting data has been done in two forms: library & scope methods (using questionnaires, factitious observations and deep interviews) finally unprocessed data should be analyzed through SPSS.18, software through doing suitable statistical tests like K2, KENDAL TABI & SPEARMAN. The obtained results show that the economical problems has been one of the important challenges while performing correctly the pasture management plans. It means more social problems would cause less correct meadow management plans. Moreover, the other challenges against performing correctly the pastures management would be technical and physical executive problems, so it could be claimed that the plans with less users would be more successful in implementing range management projects, and in meadows with lots of users, the stockmen won’t be so enthusiastic to invest. Keywords: Social and Economical Factors; Pastures Management Projects; Meadow Owners & Stockmen; Western MAZANDARAN