مطالعه تطبيقي نقش حسن‌نيت بيمه‌گر در انعقاد عقد بيمه (حقوق ايران و نظام‌هاي حقوقي معاصر)

A Comparative Study of InsurerGood Faith Role in Conclusion of Insurance Contract (Iranian Law and Contemporary Legal Systems)

حسن‌نيت در مرحله انعقاد عقد بيمه، نقش ملموسي در تعهدات بيمه‌گر ايفا مي‌نمايد. از منظر حقوقي، تعهد بيمه‌گر به رعايت حسن‌نيت ضمن روشنگري در قراردادهاي بيمه، موجب افزايش كارايي آن نيز مي‌شود؛ زيرا، شفاف‌سازي تعهدات بيمه‌گر و كاهش حجم دعاوي مي‌تواند انتظارات معقول و منطقي بيمه‌گذار از تحصيل بيمه‌نامه را بيش‌ازپيش تامين نموده و بيمه را به خاستگاه اصلي خود نزديك نمايد كه همان لزوم حمايت از منافع بيمه‌گذار، بيمه‌شده و ذي‌نفع است. اگرچه شمارش تعهداتي كه حسن‌نيت بر بيمه‌گر تحميل مي‌نمايد، ممكن نبوده و در هر مورد متفاوت است، لكن، مهم‌ترين تعهداتي كه در زمان انعقاد عقد بيمه حسن‌نيت بر بيمه‌گر تحميل مي‌نمايد ارايه اطلاعات، خودداري از تحميل شروط ناعادلانه، شفافيت انشاي شروط و ارايه پرسش‌نامه به بيمه‌گذار در ارايه مطالب است. نقض حسن‌نيت توسط بيمه‌گر از جمله موجب مي‌شود تا در صورت بروز اختلاف، بيمه‌نامه و شرايط آن عليه وي و به نفع بيمه‌گذار، ذي‌نفع يا بيمه‌شده تفسير شود. مقاله حاضر به بررسي نقش حسن‌نيت بيمه‌گر در حقوق ايران و نظام‌هاي حقوقي معاصر پرداخته است.

In the course of concluding an insurance contract, good faith plays a tangible role in the obligations of the insurer. From a legal perspective, the insurer’s duty to observe good faith besides shedding light on the insurance contracts, would lead to increase his efficiency since the clarification of the insurer obligations and decreasing the number of lawsuits could satisfy the reasonable and rational expectations of the policyholder for acquiring an insurance policy and bringing the insurance contract to their own favorable point which is the necessity of protecting the insured and policyholder’s interests and the beneficiary. Although it is not possible to enumerate the number of obligations that the good faith imposes on the insurer and it differs in each case, the most important obligations that are imposed on the insurer by the good faith at the time of insurance contract conclusion include full disclosure, refusing to impose unfair conditions, clarifying the terms and conditions and providing the policyholder with a proposal form to discuss the matters. In case a dispute arises, breach of good faith by the insurer will also cause the insurance policy and its terms and conditions to be interpreted against him/her and in return, in favor of the policyholder or the beneficiary. The current paper has investigated the role of the insurer good faith in the Iranian law and in the contemporary legal systems as well.