كليدواژه :
كودك , خلاقيت , Research , Creative thinking , CREATIVITY , تفكر خلاق , Teacher , معلم , پژوهش , child
چكيده فارسي :
خلاقيت بعنوان يك استعداد بالقوه نيازمند توجه و پرورش است، زيرا اين توانايي نيز مانند همه تواناييهاي انسان، جز در سايه بارورسازي به فعليت نخواهد رسيد. از اينرو، پرورش آن ميبايست از سنين كودكي آغاز گردد و زمينه‌سازي جهت رشد آن برعهده خانواده، مهدكودك و مدارس ميباشد. خلاقيّت يكي از عاليترين و پيچيده‌ترين فعاليّتهاي ذهن آدمي است كه آموزش و پرورش همواره بايد به آن توجه نمايد. خلاقيّت نه فقط به هوش و تفكر بلكه به سازمان شخصيت فرد نيز مربوط ميشود. با نگاهي به نقش نظام آموزش و پرورش بعنوان تربيت‌كننده و آموزش‌دهنده سرمايه‌هاي انساني خلاق و پژوهشگر، بايد اين سوال كليدي و مهم را مطرح كرد كه نظام آموزش و پرورش ما تا چه حد فراگيران را به اين سمت سوق ميدهد؟ بنابرين، تحقيق را ميتوان در كنار آموزش يكي از اهداف بسيار مهم آموزش و پرورش دانست كه بايد مورد توجه قرار گيرد و بنظر ميرسد كه مدارس و معلمان در اين ميان داراي وظيفه بسيار مهم و حسّاسي هستند كه ميتوانند علاوه بر فعاليتهاي تحقيقاتي، انگيزه تحقيق و روشهاي درست پژوهش را در ميان دانش‌آموزان نهادينه سازند. بر اين اساس، نوشتار حاضر به بررسي خلاقيّت در ابعاد مختلف از جمله مفهوم خلاقيّت و روند تفكر خلاق، خصوصيات افراد خلاق، عوامل اثرگذار در خلاقيّت، نقش معلم در پرورش خلاقيّت، راههاي ايجاد و پرورش خلاقيّت در دانش‌آموزان و نقش تحقيق در دانش‌آموزان ميپردازد. پس از بررسي نظريات مربيان و متخصصان تربيتي در رابطه با مفهوم خلاقيّت و روند تفكر خلاّق در جستجوي پاسخ به اين سوال است كه آيا خلاقيّت فرايندي دروني است يا بيروني؟ آيا مستلزم انضباط است يا خودانگيزي؟ در اين راستا، ضمن اشاره به نتايج تحقيقات مختلف، به بررسي ويژگيهاي شخصيتي و رواني افراد خلاق و تفاوت آنها با افراد غيرخلاق پرداخته ميشود و عوامل موثر در خلاقيّت و عواملي كه مانع تفكر خلاق ميشوند نيز مورد بررسي قرار ميگيرند. همچنين با توجه به نقش معلم و خانواده در پرورش خلاقيّت به اين سوال پاسخ داده ميشود كه آيا پرورش‌دهندگان خلاقيّت بايد خلاق باشند؟ و سرانجام به روشهاي متعددي كه علماي تعليم و تربيت براي ايجاد و پرورش خلاقيّت و نحوه شكوفايي استعدادهاي خلاق پيشنهاد ميكنند اشاره ميگردد.
چكيده لاتين :
As a potential talent, creativity demands attention and training. This is because this ability, like all other human abilities, cannot become actualized unless it is developed. Therefore, parents, nursery schools, and schools should provide the context for the growth of creativity in children from the early years of their childhood. Creativity is one of the most supreme and complicated activities of the human mind which should be taken into consideration by the educational system. It depends not only on individual’s intelligence and thoughts but also on their character. Considering the role of the educational system as the instructor and developer of creative and inquisitive human resources, we must ask the important question of to what extent our educational system leads students to this direction. Therefore, we can consider research, alongside teaching, to be one of the most important purposes of education, which demands the attention of authorities. It seems that schools and teachers have a very critical duty in this regard. In addition to promoting research activities, teachers should motivate the students to become involved in research and teach them correct research methods. Accordingly, the present paper examines the different dimensions of creativity, such as the concept of creativity, the process of creative thinking, characteristics of creative individuals, influential factors in creativity, teachers’ role in developing creativity, methods of promoting and developing creativity among students, and the role of research in training creative students. Here, after discussing the ideas of teachers and experts in the field of education with regard to the concept of creativity and the process of creative thinking, the writer tries to provide an answer to the following questions: Is creativity an internal or an external process? Does it require discipline or self-motivation? While referring to various research findings, the writer also explores the personal and psychological features of creative people and highlights their differences from non-creative people. In another part, he reviews the effective factors in creativity as well as the factors that prevent creative thinking. Given the roles of teachers and families in developing creativity, it is also tried to provide an answer to the question of whether the developers of creativity should be creative themselves or not. Finally, reference is made to the various methods that scholars in the field of education propose for establishing and developing creativity and the flourishing of creative talents.
