اولويت بندي حوضه هاي آبريز با استفاده از روش جديد فرآيند تحليل شبكه اي فازي

منابع آب و خاك هر كشور از مهمترين منابع و زيربناي توسعه پايدار مي باشند. حوضه آبريز نه تنها يك بخش هيدرولوژيكي است بلكه يك بخش اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي نيز مي باشد كه نقش مهمي در توسعه پايدار يك كشور دارد. در اين راستا و بر اساس اهداف سند چشم انداز كشور در صنعت آب، راهبردهاي مختلف مديريت جامع نظام آب كشور تدوين شده اند. يكي از مسائل مهم برنامه جامع آب به ويژه در بخش تخصيص آب، مديريت حوضه هاي آبريز و اولويت بندي آنها بر اساس راهبردهاي بخش آب مي باشد كه با توجه به تعدد و تنوع راهبردها و همچنين ارتباطات پيچيده بين آنها، انجام اين امر بسيار دشوار است. از جمله راهكارهاي موثر در اين زمينه، استفاده از روش هاي مختلف تصميم گيري چندشاخصه اي فازي مي باشد. بنابراين، با توجه به اهميت مساله اولويت بندي حوضه هاي آبريز بحراني كشور در بخش تخصيص آب در برنامه كلان ملي، در اين تحقيق يك الگوريتم جديد بر اساس روش فرآيند تحليل شبكه اي فازي و روش TOPSIS فازي ارائه شده است كه شامل استفاده از اعداد فازي مثلثي در الگوريتم تصميم گيري مي باشد. بر اين اساس، 38 راهبرد بخش آب (S1، S2، …، S38) به عنوان زير معيار در 10 بخش (C1، C2، …، C10) كه به آنها خوشه گفته مي-شود، تقسيم بندي شدند. خوشه ها نيز زير مجموعه اي از معيارهاي اصلي (اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي) مي باشند. گزينه هاي مورد بررسي در اين مقاله عبارتند از: حوضه هاي آبريز درياچه اروميه، اترك، سفيدرود، درياچه نمك و زاينده رود. از آنجا كه ورودي هاي مدل شامل عبارات بياني تصميم گيرنده مي باشد، لذا استفاده از رياضيات فازي امكان مدل كردن عدم قطعيت ها را فراهم مي كند. يكي از مزاياي مهم الگوريتم پيشنهادي جديد، استفاده از اعداد فازي مثلثي در تمام مراحل تصميم-گيري است. براي بررسي نحوه عملكرد مدل ارائه شده، نتايج بدست آمده از روش پيشنهادي با نتايج بدست آمده از روش ANP مقايسه شدند. بر اين اساس حوضه آبريز درياچه اروميه در رتبه اول و حوضه آبريز اترك در رتبه آخر قرار دارد. همچنين تحليل حساسيت بر روي وزن خوشه ها انجام و چگونگي تاثير آن در اولويت بندي حوضه هاي آبريز بررسي شد.