پهنه‌بندي خطر ناپايداري دامنه‌ها در محدوده جاده چالوس، به كمك GIS (حدفاصل كرج ـ گچسر)

Slope Instability Hazard Zonation on the Area of Chalus Road, using GIS (Between Karaj to Gachsar)

جاده كرج ـ چالوس، از مسيرهاي اصلي ارتباطي شهر تهران با نواحي شمالي كشور است كه از بخش مركزي رشته‌كوه‌هاي البرز مي‌گذرد. عبور اين مسير ارتباطي از نواحي كوهستاني با حركات دامنه‌اي و رانش زمين در دامنه‌هاي مشرف به مسير راه، همراه شده است. در اين تحقيق بخشي از جاده كرج ـ چالوس در حد فاصل كرج تا گچسر به طول 50 كيلومتر و مساحت 818 كيلومترمربع، مورد مطالعه قرار گرفته است و نتيجه نهايي به صورت نقشه‌ پهنه‌بندي خطر ناپايداري دامنه‌ها ارايه شده است. عوامل موثر در اين پهنه‌بندي با الگو گرفتن از روش‌هاي مختلف پهنه‌بندي، عبارت‌اند از: ليتولوژي، شيب،‌ فاصله از گسل، تراكم شبكه زهكشي و پوشش گياهي. به‌منظور ارايه روشي كه بتوان برخلاف ساير روش‌هاي ارايه شده براي پهنه‌بندي، مرز مناطق خطر را از حالت واضح و ناگهاني خارج ساخت، و همچنين به‌منظور انتقال تدريجي اثر منفي هر پديده موثر ناپايداركننده كه در يك واحد از شبكه پهنه‌بندي قرار گرفته است، به ساير واحدهاي شبكه، از روش كريجينگ به عنوان الگوي محاسبات استفاده شده است. پس از تهيه نقشه‌ پهنه‌بندي منطقه به روش كريجينگ، ضمن انجام بازديدهاي صحرايي از مناطق پرخطر، داده‌هاي موجود از زمين‌لغزش‌هاي اتفاق افتاده در منطقه، جمع‌آوري گرديد و ميزان دقت اين روش در تعيين مناطق پرخطر مورد ارزيابي قرار گرفت.

Passing over central part of the Alborz mountains, Karaj-Chalus Road is a major route making connection between Tehran city and north parts of Iran. This transportation road crossing over mountainous included of volcano and sedimentary deposits since Paleozoic to Eocene period such as limestone, dolomite, quartzite, diorite and tuff and gets along with slope movements and earth flows in ranges verge to the road path. In this research, a part of Karaj-Chalus road located at a distance between Karaj and Gachsar with a length of 50km and a surface area of 818m2 is studied and the final result has been presented as a slope instability zonation map. With benchmarking from different zonation methods, the effective factors on this zonation are as: lithology, slope, distance from fault, drainage network density and vegetation cover. In contrast to other methods suggested for zonation, in this study a method has been presented to be used to exclude hazard borders from sharp and clear status and, also, kriging method was used to transfer phenomenal effect existing in one unit of network to its nearby units. Field inspections as well as data available about the landslides occurred in this study zone confirmed that zonation map prepared of kriging model has discriminated ranges susceptible to instability hazard with high accuracy.