نقش كرتير در تحولات آيين زرتشت در عهد ساسانيان

The Karitir’s Role on Zarathustra’s religion in Sassanid’s Era

آيين زرتشت يكي از كهن‌ترين اديان تاريخ بشر است كه زادگاه آن فلات ايران محسوب مي‌شود. آيين مزبور كه از زمان هخامنشيان در ميان مردم ايران رواج يافت، در دوره ساسانيان به دين دولت تبديل شد. ساسانيان يك حكومت ديني محسوب مي‌شدند و در دوران آنان تحولات فراواني در ابعاد مختلف دين زرتشت پديد آمد. در اين دوره مقامي به نام «موبدان موبد» وجود داشت كه رهبر مذهبي كل امپراطوي به حساب مي‌آمد و نقش ويژه‌اي در اداره امور كشور و جلوگيري از انحرافات مذهبي داشت. يكي از اين موبدان موبد كه در دوران بهرام دوم به اوج قدرت رسيد «كرتير» بود كه سياستهاي خشني را در روش مديريت مذهبي و سياسي خود به كار گرفت كه در دراز مدت لطمات سنگيني بر آيين زرتشتي‌گري در ايران وارد آورد. بررسي اين سياستها و پيامدهاي آن موضوع اين مقاله است.

Zarathustra’s religion is one of the old religions in history of religion that its foundation is in the Iranian plateau. This religion from Achaemenids Era was current in Iranian’s people and in the Sassanid’s Era become the government’s religion. Sassanid was a religious government and in their time various developments were happened in this religion. In this Era a rank was established which named “the highest Zoroastrian priest in the land” that was the religious leader of the Empire and had an especial role on managing countries affairs and preventing religion from deviations. Karitir was one of these highest Zoroastrian priests who in Bahram king the second became powerful. He had violent politics on his religious and political managing that in long-term had serious damages on the Zarathustra’s religion in Iran. The attempt of this article is to examine these policies and its results.