ارزيابي ضريب نرخ بازهوادهي رودخانه‌ي سفيدرود

Evaluation of Sefidroud River’s Reaeration-Rate Coefficient

برآورد مناسب ضريب نرخ بازهوادهي يكي از مهم ترين نيازهاي اوليه مدل سازي اكسيژن محلول و خودپالايي رودخانه ها مي باشد. هدف اصلي مقاله حاضر ارزيابي 29 معادله پركاربرد پيشنهادي در برآورد ضريب نرخ بازهوادهي رودخانه ها در قالب مطالعه موردي سفيدرود مي باشد. در اين مقاله ارزيابي و مدل سازي اكسيژن محلول سفيدرود با استفاده از روش تحليلي استريتر– فلپس و كاربرد داده هاي كيفيت آب موجود از چهار سري نمونه برداري رودخانه مذكور انجام گرفت. بازه انتخابي از زيردست سد سفيدرود تا درياي خزر به طول تقريبي 110 كيلومتر و در 12 ايستگاه نمونه برداري مي باشد. نتايج ارزيابي معادلات برآورد ضريب نرخ بازهوادهي، حاكي از وجود بيشترين دقت در معادله "پارخوراست و پومروي" با خطاي استاندارد، خطاي ميانگين ضربي و مجموع مربعات باقيمانده هايي به ترتيب برابر با 51/0، 05/1 و 35/2 مي باشد. همچنين رفتارسنجي خودپالايي سفيدرود نشان دهنده بالا بودن نياز اكسيژن خواهي بيوشيميايي و پايين بودن توان خودپالايي اين رودخانه در مهر ماه كه مصادف با ورود حداكثر مقدار آلاينده هاي غيرنقطه اي مانند زهاب هاي كشاورزي است مي باشد.

Accurate estimation of the reaeration-rate coefficient is very important for the purposes of dissolved oxygen and self-purification modelling in rivers. The main target of this paper is to evaluate 29 commonly used reaeration-rate coefficient prediction equations, in Sefidroud River, North of Iran, as a case study. In this paper the river’s dissolved oxygen has been modelled involving Streeter- Phelps method. Then the predicted reaeration-rate coefficient results have been compared with four series of collected and measured data of the river. The studied reach of the river has a length of 110km, including 12 water quality sampling stations along that and it is extended from downstream of Sefidroud Dam to the south coast of Caspian Sea. According to the results, among all equations Parkhurst-Pomeroy equation has shown the most accurate prediction of the reaeration-rate coefficient values, with the statistical parameters of Standard Error (SE), Mean Multiplicative Error (MME), Sum of Square of Residuals (SSR) equal to 0.51, 1.05 and 2.35, respectively. Moreover, results indicate that the river has a high Biochemical Oxygen Demand (BOD) and also, a low Self-Purification capacity, during September, which is simultaneous with the seepage of non-point drained agricultural pollutions