رفتار راهنمايابي كاربران كتابخانه ديجيتال: عوامل روان‌شناختي تأثيرگذار براساس نظريه رفتار برنامه‌ريزي‌شده

The Impact of Planned Behavior Theory Variables on Forming Users’ Help Seeking Behavior in Digital Library

هدف: بررسی تأثیر متغیرهای مطرح در نظریۀ رفتار برنامه‌ریزی‌شده بر متغیرهای مرتبط با رفتار راهنمایابی كاربران كتابخانه دیجیتالی است. روش/ رویكرد پژوهش: این پژوهش به‌روش تركیبی انجام شده است. 38 نفر از دانشجویان تحصیلات تكمیلی دانشگاه فردوسی با استفاده از روش نمونه‌‌گیری هدف‌مند طبقه‌ای، به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و از ابزارهای مختلفی برای گردآوری و تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها: به‌جز متغیر كنترل رفتاری درك‌شده، سایر متغیرهای روان‌شناختی شركت‌كنندگان در پژوهش در وضعیت خوبی قرار دارند؛ با اثبات تأثیرگذاری سه متغیر نگرش، هنجار ذهنی، و كنترل رفتاری درك‌‌شده بر نیت شركت‌كنندگان در پژوهش برای ارائه رفتار راهنمایابی، مدل نظریۀ رفتار برنامه‌ریزی‌شده تأیید شد؛ نگرش دربارة رفتار علاوه بر تأثیرگذاری مثبت بر نیت شركت‌كنندگان، بر میزان زمان صرف‌شده توسط آنها و نیز فراوانی تقاضاهایشان برای راهنمایابی تأثیر مثبت دارد. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش تأییدكننده ضرورت ارتقای وضعیت قابلیت‌های روان‌شناختی كاربران كتابخانه‌های دیجیتالی به‌منظور پشتیبانی از آنها در موقعیت‌های راهنمایابی پدیدآمده در فرایند اطلاع‌یابی آنهاست. در طراحی منابع راهنما نیز باید به این ویژگی‌های روان‌شناختی توجه شود. 

Purpose: To analyze planned behavior theory variables impact on users’ help seeking behavior in the context of information seeking from digital library. Methodology/Approach: Mixed methodology is used. Thirty-nine Master and PhD students of Ferdowsi University of Mashhad were selected using Stratified Purposive Sampling. Different tools were employed for data collection and analysis.  Results: The psychological variables -except for perceived behavioral control- are in a good situation. By finding the impact of three variables (attitude toward help seeking, subjective norm and perceived behavioral control) on usersʹ intention for help seeking, planned behavioral theory model was confirmed. Attitude toward help seeking not only affects userʹs intention, but also have positive impact on the time spent and the frequency of requests for help seeking. Conclusion: According to the results to support users in help seeking situations, their psychological capabilities must be improved. Also, psychological features must be taken into account when preparing helps resources.