تاثير زوال تسريع شده بر پارامترهاي جوانه زني، اسيدهاي چرب و هيدروپراكسيدهاي ليپيدي بذرهاي آفتابگردان (Helianthus annuus L.)

Impacts of accelerated aging on germination parameters, fatty acids and lipid hydroperoxides of sunflower (Helianthus annuus L.) seeds

ذخيره سازي بذرها در انبار منجر به پيري آنها شده كه در طي آن به تدريج قابليت حيات خود را از دست مي دهند. سرعت فرآيند پيري به دوره انبارداري، دماي انبار و محتوي رطوبت بذر بستگي دارد. آزمايش در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار و 5 تيمار پيري در آزمايشگاه تحقيقات زراعي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان در سال 1391 اجرا گرديد. براي ايجاد سطوح مختلف پيري بذر از آزمون تسريع پيري استفاده شد. بذرهاي آفتابگردان به مدت 0، 2، 4، 6 و 8 روز در دماي 43 درجه سانتي گراد و رطوبت نسبي 100 درصد قرار گرفتند و مولفه هاي جوانه زني و پارامترهاي بيوشيميايي بر روي بذرهاي پير شده اندازه گيري شد. پارامترهاي درصد جوانه زني، سرعت جوانه-زني، طول گياهچه، قدرت گياهچه و ميزان پروتيين بر اثر زوال كاهش و هدايت الكتريكي، ميزان اسيد چرب و ليپيد هيدروپراكسيدها بر اثر زوال افزايش يافت. افزايش ميزان اسيدهاي چرب منجر به افزايش ليپيد هيدروپراكسيدها در بذرهاي زوال يافته شده و در نتيجه منجر به تخريب غشاهاي سلولي بود كه شاهد آن افزايش هدايت الكتريكي بذرهاست. همچنين با افزايش ميزان ليپيد هيدروپراكسيدها، درصد جوانه زني به صورت خطي كاهش يافت كه اين بيانگر اين مطلب است كه پراكسيداسيون ليپيد يكي از دلايل اصلي كاهش درصد جوانه زني و قدرت بذر طي زوال بذرهاي آفتابگردان مي باشد. به طور كلي افزايش پراكسيداسيون ليپيد مي تواند يكي از مكانيزم هاي فيزيولوژيكي دخيل در زوال بذرهاي آفتابگردان باشد.