پديد آورندگان :
موسوي، سيد اكبر نويسنده دانشجوي كارشناسي ارشد آبياري و زهكشي، دانشكده علوم كشاورزي، دانشگاه گيلان. , , خالديان، محمدرضا نويسنده استاديار، گروه مهندسي آب، دانشكده علوم كشاورزي، دانشگاه گيلان و گروه پژوهشي مهندسي آب و محيط زيست، پژوهشكده حوزه آبي درياي خزر. , , اشرف‌زاده ، افشين نويسنده استاديار، گروه مهندسي آب، دانشكده علوم كشاورزي، دانشگاه گيلان. , , شاهين‌رخسار، پريسا نويسنده مربي پژوهشي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي رشت. ,
چكيده فارسي :
به منظور بررسي اثر آبياري محدود بر افزايش عملكرد و بهره وري آب سويا، آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با چهار تكرار در دو سال زراعي 1392 و 1393 در رشت اجرا شد. فاكتورها شامل آبياري به عنوان عامل اصلي در سه سطح شامل: دو نوبت آبياري (I2): آبياري در زمان گلدهي و تشكيل غلاف، سه نوبت آبياري (I3): آبياري در زمان گلدهي، تشكيل غلاف و در زمان پر شدن دانه‌ها و كشت ديم (I0) به عنوان شاهد، و سه تيمار ژنوتيپ شامل ويليامز (V1)، L17 (V2) و هابيت (V3) به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شدند. در طول مراحل حساس رشد گياه طبق اعمال تيمارهاي آبياري با توجه به بارش باران و رسيدن رطوبت خاك به حد كافي در منطقه ريشه در سال زراعي 1392 فقط يك نوبت آبياري (I1) صورت گرفت كه ارقام ويليامز و هابيت در مرحله غلاف و ژنوتيپ L17 در مرحله گل دهي بود، اما در سال زراعي 1393 با توجه به بارندگي كم تر تمامي تيمارهاي آبياري اعمال شدند. در زمان رسيدگي كامل، صفات مورد بررسي اندازه گيري شدند. نتايج نشان داد كه آبياري محدود در دو سال زراعي باعث افزايش عملكرد و اجزا عملكرد در ژنوتيپ هاي سويا شد. بيش ترين عملكرد دانه در سال 1392 مربوط به تيمار I1V2 و در 1393 مربوط به تيمار I3V2 به ترتيب برابر 4616 و 4198 كيلوگرم در هكتار بود. در سال زراعي 1392 و 1393 ژنوتيپ L17 نسبت به دو ژنوتيپ ديگر داراي بيش-ترين ميانگين عملكرد دانه به ترتيب با وزن 3932 و 3000 كيلوگرم بر هكتار بود و براي كشت در منطقه رشت مناسب تشخيص داده شد. در دو سال زراعي 1392 و 1393 بالاترين بهره وري آب آبياري به ترتيب مربوط به تيمار I1V2 و I3V2 به ميزان 72/1 و 97/0 كيلوگرم بر متر مكعب بود.
چكيده لاتين :
In order to study the effect of limited irrigation on increasing the yield and water productivity of soybean, a split plot experiment based on a randomized complete block design with four replications was conducted in two cropping seasons of 2013 and 2014, in Rasht. Three irrigation treatments including two irrigations (I2): irrigation at flowering and pod formation stages, three irrigations (I3): irrigation at flowering, pod formation and ripening stages, and rainfed (I0): as control treatment were allocated to the main plots and three soybean genotypes including Williams (V1), L17 (V2), and Habbit (V3) to subplots. During the critical growth stages of the plant, based on the irrigation treatment and considering the precipitation and available moisture in the root zone, only one irrigation was applied (I1) in 2013 while Williams and Habbit genotypes were, respectively, at pod formation and at flowering stage. But, in 2014 crop season, considering the lower precipitation, all irrigation treatments were conducted. Yield and yield components were measured at seed ripening time. The results showed that the limited irrigation in both years improved yield and yield components of all soybeans genotypes. The highest average grain yield in both crop seasons were obtained with I1V2 and I3V2 treatments, being 4616 and 4198 kg/ha, respectively. In both cropping seasons of 2013 and 2014, L17 genotype had the highest average grain yield compared with the other two genotypes, being 3932 and 3000 kg/ha, respectively, therefore, it can be recommended for planting in Rasht region. In 2013 and 2014 crop seasons, respectively, I1V2 and I3V2 treatments had the highest water productivity, corresponding to 1.72 and 0.97 kg/m3.
