اثر تنش هاي همزمان شوري و خشكي بر عملكرد گوجه فرنگي در كشت بدون خاك

Effect of Combined Salinity and Water Stress on Tomato Yield in Soilless Culture

بيشتر مناطق كشور با افت كمي و كيفي منابع آب كشاورزي روبرو هستند. به دليل گسترش روزافزون كشتهاي گلخانه اي و اهميت محصول گوجه فرنگي، براي ارزيابي اثر همزمان تنش هاي شوري و خشكي بر رشد و عملكرد گياه گوجه فرنگي رقم اورينت (Lycopersiconesculentum Mill. Cv. Oriental) آزمايشي با چهار سطح آبياري (آبياري به ميزان 125%، 100%، 75% و 50% نياز آبي) و شش سطح شوري (1/0 به عنوان تيمار شاهد، 3/1، 3، 5 ، 7 و 9 دسي زيمنس بر متر) به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي و با سه تكرار در كشت بدون خاك گلخانه اي انجام شد. عملكرد و شاخص هاي كمي و كيفي عملكرد در طول آزمايش اندازه گيري شدند. مطابق انتظار مشاهده شد كه شوري محلول غذايي و تنش خشكي اثر كاهشي معني دار بر عملكرد و شاخص هاي رشدي گياه دارند. توابع مختلف توليد (خطي ساده، نمايي، كاپ داگلاس، درجه دوم) بر روي داده هاي عملكرد برازش داده شد، مشخص شد كه تابع توليد خطي ساده تابع توليد بهينه مي باشد. بيشترين مقدار كارايي مصرف آب مربوط به تيمارS1W4 با حدود 6/34 كيلوگرم بر مترمكعب و كمترين مقدار آن مربوط به تيمارS5W1 با حدود 4/6 كيلوگرم بر مترمكعب مي باشد. منحني هاي هم محصول نشان ميدهند كه با افزايش مقدار آبياري، مي توان از آب هاي با سطح شوري بالاتر بدون تغيير در عملكرد گوجه فرنگي گلخانه اي استفاده نمود.

Almost all districts of the country are experiencing quantitative and qualitative decline of agricultural water resources. Considering the extensive expansion of greenhouse cultivation and importance of tomato production, and in order to evaluate the combined effect of salinity and drought stress on growth and yield of tomato plant (Lycopersiconesculentum Mill. Cv. Oriental), four levels of irrigation (125% ETc, 100% ETc, 75% ETc and 50% ETc) and six levels of salinity (0.1, 1.3, 3, 5, 7 and 9 dS/m) were factorially combined in a completely randomized design with 3 replication in a greenhouse soilless culture. Yield and its indexes were measured during the crop growing season. As expected, results indicated that salinity of the nutrient solution and drought stress had significant negative effects on yield and growth indexes of plant. Yield data were fitted on different production functions (simple linear, logarithmic linear, quadratic, and transcendental). The results indicated that the simple linear form was the optimum form. The S1W4 treatment (EC= 0.1 dS/m, and 50% ETc) with 34.6 kg/m3 and S5W1 treatment (EC= 7 dS/m, and 125% ETc) with 6.4 kg/m3 had the highest and lowest water use efficiency, respectively. The iso-yield curves showed that by increasing irrigation water amounts, water with higher salinity can be applied without changing the yield.