صورخيال در تمهيدات عين القضات همداني

Image of Tamhidat by Eyn Ol Ghozat Hamedani

صورخيال نمودهاي گوناگون تخيّل است كه مباحثي از قبيل تشبيه، مجاز، استعاره، كنايه و هر يك از شاخه ها و انواع آنها را در بر مي گيرد. به طور كلّي مي‌توان هر بياني را كه در آن نوعي تشخّص و برجستگي است و موجب اعجاب و شگفتي مي شود، صورتي از خيال بدانيم كه امروزه اغلب آن را با كلمه تصوير بيان مي كنند. در اين پژوهش برآنيم با رويكردي توصيفي - تحليلي به بررسي مهمترين صورخيالي بپردازيم كه عين القضات در تمهيدات آنها را در راستاي بيان مطالب و مقاصد خود براي درك بهتر خواننده به كار برده است. و در ادامه، نمودار كاربرد صورخيال در تمهيدات ارايه خواهد شد. برآيند تحقيق نشان از آن دارد كه استفاده از صورخيالي؛ چون تشبيه، بسامد قابل ملاحظه اي در تمهيدات دارد، رمز و استعاره، تشخيص، كنايه و... به زيبايي زبان تمهيدات و شاعرانه بودن آن انجاميده است.

Iranain folk stories can be checked from different viewpoints. Despite their title of "folk" that somehow, can be considered as no high level and fine texts, they are not entirely devoid of literary and artificial values and aesthetic aspects. These stories have been quoted in crowded circles and their writers or narrators, in addition to the characteristics like entertainment, variety of characters and events, humor and a happy ending, have had enough emphasis on the aesthetic aspects of their tales to attract their audiences and keeping them interested in their narrations to the end. Some of these tales are combination of top and folk styles and especially in the passionate, decisive and heroic moments or emotional scenes, the writers or narrators have been tried to show their more aesthetic powers and literary enthusiasm in their narrations. Thus from an aesthetic point of view, we can find several samples and examples of rhetoric in them. This article tries to find rhetorical aspects of the seventeen Iranian famous folk stories and analyze them to show their literary values.