بررسي استعاره هاي مفهومي در ضرب المثل هاي فارسي

Study of the conceptual metaphors in Persian proverbs

نظريه استعاره مفهومي از مباحث مورد مطالعه در حوزه زبان شناسي شناختي است كه به بررسي نحوه ادراك و شناخت در ذهن انسان مي پردازد. مطابق اين نظريه، استعاره ها؛ نه يك كاركرد زباني در خدمت ادبيّت متن كه ابزاري اساسي براي درك امور انتزاعي و غيرملموس در ذهن بشر هستند و حوزه كار و نفوذ آنها نه در سطح واژگان كه در عمق معنا و مفاهيم مي باشد. حوزه هاي تعريف شده در نظريه استعاره مفهومي و مصاديق آن از جهات بسياري با زمينه هاي مفهومي و كاربردي ضرب المثل ها مشابهاتي دارد؛ به نحوي كه مي توان ضرب المثل ها را نيز نمونه اي از استعاره هاي مفهومي دانست كه با استفاده از حوزه هاي مبدا گوناگون به انتقال معاني و مفاهيم متناسب با آن ها مي پردازند. از آن جا كه ضرب المثل ها، عمومي ترين و پركاربردترين بخش ادبيات به شمار مي آيند، بررسي آن ها با توجه به نظريه استعاره مفهومي، موجبات درك و دريافت مباني فكري و فرهنگي ملت ها را فراهم مي نمايد. پژوهش حاضر بر آن است تا با مروري گذرا بر مطالعات و نگرش هاي تاريخي و مدرن پيرامون استعاره ها و سنجيدن دو ديدگاه متفاوت درباره آن ها، ضرب المثل هاي فارسي را با توجه به نظريه استعاره مفهومي بررسي نمايد و حوزه هاي مبدا پركاربرد در دايره امثال فارسي را بيابد و از اين راه بتواند خطوط اصلي فكر و شناخت در بين ايرانيان را نشان دهد.

The theory of the conceptual metaphor is related to the cognitive, linguistic which studies the manner of the conception and the cognition in the human mind. Based on this theory, metaphors are not lingual function in the service of the being literary of the context, but the fundamental instrument for conceptualizing the abstract and intangible matters. The circle of their influence and function is not vocabulary, but the concept and meaning. Since the proverbs, the most common and widely considered part of literature, review them, according to the theory of conceptual metaphor, promote understanding provides cultural and intellectual foundations. In this essay, we have surveyed both historical and new attitudes to the metaphors and compared them with each other. Then, we try to study the Persian proverbs according to the theory of the conceptual metaphor and to find the circle of their important sources, so we can indicate the main manner of the Iranianʹs thoughts.